1872’den beri Almanca için imla kılavuzu ve sözlük üreten Duden, 27. basımında 5 bin yeni kelimeye yer verdi.
Çarşamba günü yayınlanacak olan sözlükte, etimolojik kökenleriyle birlikte toplamda 145 bin kelime ve buna bağlı olarak 500 bin civarında tanım bulunuyor.
Sözlüğe dahil edilen yeni kelimelerden birçoğunun İngilizce olması dikkat çekiyor.
Duden’in sorumlu editörü Kunkel Razum, “Hayatımıza giren pek çok şeyin Amerika kökenli olduğu bir gerçek. Bunun en basit örneği teknik gelişmeler.” diyor ve kullandığımız kelimelerin de doğal olarak İngilizce olduğunu belirtiyor.
Yeni kelimelerin sözlüğe eklenmesinde belirli kriterler baz alındı. Kelimenin, medya başta olmak üzere çeşitli alanlarda sıklıkla kullanılıyor olması gerekiyor.
Sözlükte, “selfie, tablet, emoji, fake news” gibi İngilizce kelimelerin yanı sıra, daha önce sözlükte karşılık bulamamış “Facebook’tan çıkarma, nefret suçu, hoşgeldin kültürü” gibi ifadelere de yer veriliyor. Almanca’da karşılık bularak sözlüğe eklenen kelimeler de var; ‘hibrid arabalar’ için ‘Hybridauto’ ve ‘twit atmak’ için ‘twittern’ kullanılıyor.
Sözlüğe giren diğer kelimelere bakıldığında; siyaset gündeminde sıklıkla kullanılan ve ‘mülteci krizleri’ anlamına gelen ‘Flüchtlingskrise’ ve yalan haberlere ithafen ‘gerçek ötesi’ anlamında ‘Postfaktisch’ bulunuyor.
Editoryal ekip aynı zamanda, resmi kişiler ve bakanların adlarına sözlükte nasıl yer verileceğine dair de karar aldı. Örneğin, ‘M’ harfi kapsamında ‘Merkel, Angela’.
Yeni basımdaki tek değişiklik, eklenilen kelimeler değil; bazı kelimelerin yazımında değişikliğe gidildi. Daha önce ‘Majonäse’ şeklinde yazılan mayonez, artık daha kolay bir yazıma sahip: ‘Mayonnaise’.
Sözlükteki bir diğer önemli değişiklik ise, Berlinlilere özgü sözcüklerin bulunması. Kişi zamiri olarak kullandıkları ‘ick, icke’ ve ‘akşamları açık olan işletmeler’ için kullandıkları ‘Späti’ bu kelimelerden birkaçı.
Duden sözlüğünün kelime dağarcığı son yıllarda devamlı bir gelişme ve artış gösteriyor. 1880 yılındaki basımı 27 bin kelime içerirken, şu an 145 bin kelime yer alıyor.
Bundan önceki düzenlemesi 2013’te yapılan sözlük, her 3-5 yılda bir güncelleniyor. Sözlüğün güncellenmesine yönelik, “Zaman geçtikçe, sözlüklere yansıması gereken dilsel gelişmeler oluyor.” diyor Razum. Şimdiye kadar sözlükte yer almamasına rağmen 2016’da “Yılın Kelimesi” seçilen ‘Postfaktisch’ sözcüğü de Razum’un ifadelerini destekliyor.
Kaynak
Thelocal.de
