Meydan Larousse’ın  o muhteşem emektarlarını tanıtmaya üçüncü bölümümüz ile devam ediyoruz. Kaliteli insanlar her zaman kaliteli işler yapar, bunun en büyük kanıtı da Meydan Larousse’dir. 

Bölüm – 3

 

 

Mehmet Kaplan: 05 Mart 1915 tarihinde Eskişehir Sivrihisar’da doğmuştur. Ortaöğrenimini Eskişehir’de tamamladı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı asistanı, 1939’da lisans, 1942’de doktora, 1943’de doçent, 1952’de profesör oldu.1939 yılında lisans, 1942 yılında doktora öğrenimini tamamlamıştır.

1958-1959’da Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde dekanlık ve rektör vekilliği görevlerinde bulundu. Kaplan’ın ilk yazıları 1930’ların sonunda Gençlik, İnkılapçı Gençlik dergilerinde göründü. 1943-1946 arasında İstanbul dergisinde yayınlanan inceleme ve eleştiri yazılarıyla tanındı. 1947’den sonra Hareket, Şadırvan, İstanbul, Çağrı, Hisar, Türk Edebiyatı gibi dergilerde yazdı.

Önceleri incelemelerini metnin anlatım biçimine dayandırırken; daha sonraki yıllarda sanatçının kişiliği, biyografisi, psikolojisi gibi öznel etkenlerle metin arasında bağlantılar kuran bir yaklaşımla edebiyat tarihine yöneldi. Dilin yenileşmesi karşısında tavır aldı. Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Kaplan, 23 Şubat 1986 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.

 

Eserleri Akademik Tezler İlmi Araştırmalar Denemeler, İncelemeler, Mektuplar Metin Neşri (Bugünkü dile çevirme ve ön söz) Lise Ders Kitapları
Tevfik Fikret (1946) Travay: Eşrefoğlu Rumi, Hayatı ve Eserleri, 1937 Tevfik Fikret ve Şiirleri, 1946, genişletilmiş bsk. 1971, 1978, son baskı 1998 Nesillerin Ruhu, 1967, 4. bsk. 1978, son baskı 1999. Köroğlu Destanı, (Behçet Mahir Efendi’den Mehmet Akalın, Muhan Bali ile), 1973. Edebiyat Lise 1 1976
Namık Kemal Hayatı ve Eserleri (1948) Lisans Tezi: Emir Sultan, 1939 Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, 1948 Büyük Türkiye Rüyası, 1969, 4. bsk. 1998 Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi I 1839-1865 (İ. Enginün, Birol Emil ile) 1974, 1988 Edebiyat Lise 2 1977
Tanpınar’ın Şiir Dünyası (1964)  

Doktora Tezi: Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, 1942

 Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa’dan Yahya Kemal’e), 1954, son baskı 1999 Edebiyatımızın İçinden, 1976, 1998, Devrin Yazarlarının Kalemiyle Millî Mücadele ve Gazi Mustafa Kemal, II c. (İ. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman’la birlikte), 1981, 1992 Edebiyat Lise 3, 1977
Cumhuriyet Devri Türk Şiiri (1965) Doçentlik Tezi: Tevfik Fikret ve Şiiri, 1944 Tanpınar’ın Şiir Dünyası, 1963, 1983. Türk Milletinin Kültürel Değerleri, 1977 Atatürk Devri Türk Edebiyatı, II c., (İ. Enginün, Z. Kerman, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte)1982, 1992

 
Nesillerin Ruhu (1967) Profesörlük Tezi: Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa’dan Yahya Kemal’e) Şiir Tahlilleri II (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), 1965, ilâvelerle 1973, 7. bsk. 1998) son baskı 1999 Oğuz Kağan Destanı, 1979 Atatürk Şiirleri, (N. Birinci’yle birlikte), 1982, 1995
Büyük Türkiye Rüyası(1969) Hikâye Tahlilleri, 1979, 7.bsk.1994 Kültür ve Dil, 1982, 11. bsk. 1998, son baskı 1999. Cenap Şahabettin’in Bütün Şiirleri (İ. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte) 1985.
Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar (1976) Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I, 1976, son baskı 1999
Oğuz Kağan Destanı (1979) Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II , 1987, son baskı 1999.
Kültür ve Dil (1982) Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3: Tip Tahlilleri, 1985, son baskı 1996

Sabri Esat Siyavuşgil: Türk şair, yazar, psikolog, çevirmen, ansiklopedist. Yedi Meşaleciler Topluluğu’nun kurucularındandır. Psikoloji alanında akademik kariyer yaptı ve 1942’de profesör olarak ömrünün sonuna kadar öğretim üyeliğini sürdürdü. Fransız şairlerin şiirlerini Türkçeye, Sait Faik hikâyelerini Fransızca’ya çevirdi; Edmond Rostand’ın ünlü oyunu Cyrano de Bergerac’ın Türkçe çevirisiyle büyük ün yaptı.

1907’de İstanbul’da dünyaya geldi. Antalya’da başlayan öğrenimine İstanbul Erkek Muallim Mektebi ve İstiklal Lisesinde devam etti. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi son sınıfta okurken Fransa’ya gönderildi ve Djon ve Lyon Üniversitelerinde felsefe eğitimi aldı. Yurda döndükten sonra Gazi Terbiye Enstitüsü’nde felsefe öğretmenliği yaptı. 1942 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde psikoloji profesörü oldu. Ömrünün sonuna dek öğretim üyeliğini sürdürdü. Türk Psikoloji Derneği, Pen Kulüp başkanlığında bulundu.

İlk şiirlerini 1927’de Güneş ve Hayat dergilerinde yayınladı. 1928’de Yedi Meşaleciler adlı şiir topluluğuna katıldı. Topluluğun çıkardığı Yedi Meşale adlı ortak kitaba 14 şiiriyle katıldı. Sekiz sayı çıkabilen Meşale Dergisi’nde şiirlerini yayınlamayı sürdürdü; dergi kapanınca şiirlerini Muhit ve Varlıkdergilerinde yayımladı. Hece ölçüsüyle dışavurumcu şiirler yazmaktaydı. Şiir yazmayı 10 yıl sürdürdükten sonra bıraktı.

Varlık Dergisi’nin 15 Ekim 1968 sayısı Sabri Esat Siyavuşgil özel sayısıdır.

Eserleri:

  • Odalar ve Sofalar.(1933)
  • Psikoloji ve Terbiye Bahisleri (1940)
  • Tanzimat’ın Fransız Efkar-ı Umumiyesi’nde Uyandırdığı Yankılar (1940)
  • Karagöz (1941, Fransızca 1951, İngilizce 1955)
  • Folklor ve Milli Hayat (1943)
  • Roman ve Okuyucu (1944)

Çeviri eserleri ise şu şekilde:

  • “Bilgi ve Hata”, Ernst Mach,«felsefe», 1935, M. E. Basımevi .
  • “Çocukta Dil ve Düşünce”, Jean Piaget , «psikoloji», 1938, M. E. Basımevi .
  • “Çocukta Hüküm ve Muhakeme, Jean Piaget, «psikoloji», 1939, M. E. Basımevi .
  • “Anormal Çocuklar” A. Binet ve Th. Simon, «psikoloji», 1939, M. E. Basımevi .
  • “Yeni Terbiyenin Prensipleri”, Albert Malche,«pedagoji», 1939, Eminönü Halkevi
  • “Cephe Sohbetleri”, Andre Maurois, «roman», 1937, Remzi Kitabevi , 2. tabı 1943.
  • “O’Grady’nin Gevezelikleri”, Andre Maurois, «roman», 1943, Remzi Kitabevi.
  • “Tepe”, Jean Giono, «roman», 1938, Remzi Kitabevi.
  • “Değirmenimden Mektuplar”, Alphonse Daudet «hikâyeler», 1943, Remzi Kitabevi. 1944, M. E. Basımevi.
  • “Philebos”, Eflâtun, 1943, M. E. Basımevi.
  • “Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünceler”,Diderot, 1943, M. E. Basımevi.
  • “Cyrano de Bergerac”, Edmond Rostand «manzum oyun», 1942, M. E. Basımevi.
  • “Gil Blas de Santillane’ın Maceraları, Lesage, I ve II, 1945, M. E. Basımevi
  • “Gil Blas de Santillane’ın Maceraları, Lesage, III ve IV
  • “Yeni Mabut”, Fançois de Curel, «piyes»
  • “Tiyatro ve Bizler”, Fortunat Strowski, «etüd»
  • Un Point Sur La Carte (1962 – Sait Faik’in hikâyelerinin Fransızca çevirisi).
  • “Ruy Blas”, Victor Hugo, «Roman»

Faruk Kadri Timurtaş: 1925 yılında Kilis’te doğdu. Kabataş Lisesi’nde okudu. Yüksek öğrenimini İÜ Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı. Aynı bölümde doktora yaparak önce doçent, sonra profesör oldu. İnceleme ve araştırma yazıları İstanbul, Hisar, Türk Kültürü, Çağrı ve Kubbealtı dergilerinde yayınlandı. Uzun süre Tercüman gazetesine dil ve edebiyat konusunda yazılar yazdı. Eski edebiyatımızın bazı önemli eserlerini yeniden yayına hazırladı. Ölümünden sonra bütün yazıları iki cilt halinde yayınlandı. 1983 yılında vefat etti.

ESERLERİ:

  • Mehmet Akif ve Cemiyetimiz
  • Osmanlıca
  • Dil Davası ve Ziya Gökalp
  • Şeyhi Hayatı ve Eserleri
  • Şeyhi’nin Harnamesi
  • Yeni Osmanlıca Metinleri
  • Yunus Emre Divanı
  • Tarih içinde Türk Edebiyatı
  • Diller ve Türkçe’miz
  • Sanat Edebiyat Dünyasından

Adnan Benk: Çevirmen, eleştirmen, dergi yayımcısı, Fransız dil profesörü, ansiklopedi çeviri yönetmeni. Yazılarında A. Yedidağ imzasını da kullanan Adnan Benk, Mersinli bir toprak ağası ile ev hanımı bir annenin oğlu olarak 31 aralık 1922’de Paris’te doğdu. Ailesiyle beraber 1931’de İstanbul’a döndükten sonra girdiği Saint Joseph Lisesi’ni 1941’de, İÜ Edebiyat Fakültesi Fransız ve Roman Dilleri Edebiyatları Bölümü’nü 1946’da bitirdi. Doktora çalışmasını 1950’de tamamladı, 1954’te doçent oldu. 1982’de de kendi isteğiyle üniversiteden emekliye ayrıldı.

Öğrenciliği sırasında şiirle başladığı edebiyat çalışmalarını daha sonra metin çözümlemeleri ve eleştiri yöntemleri üzerinde yoğunlaştırdı. Fransız edebiyatı alanındaki çalışmalarının yanı sıra Türk edebiyatına ve kültür etkinliklerine de eğildi. 1952’den itibaren çeşitli dergi ve gazetelerde edebiyat, tiyatro, müzik, sinema ve plastik sanatlara ilişkin eleştiri ve deneme yazıları yazdı. Gaétan Picon’dan yaptığı ve 1962’de, “Ataç” dergisinde yayımlanan bir çevirisi nedeniyle tutuklandı, yargılama beraatle sonuçlandı.

1965’te, İÜ Film Merkezi’nde, kurgusunu ve özgün müziğini de kendisinin yaptığı “Ben Asitavandas” adlı belgesel filmi yönetti. “Meydan-Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedisi”nin çeviri bölümü başkanlığını yaptı, “Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi”nin genel yayın yönetmenliğini üstlendi. Üniversiteden ayrıldıktan sonra, 1982-1985 yılları arasında çıkan “Çağdaş Eleştiri” dergisini yönetti.

Eserleri:

  • Eleştiri Yazıları / IV, Okuyorum, Öyleyse Varım, Nisan 2002
  • Eleştiri Yazıları / III, Çağdaş Eleştiri / Söyleşiler Yazılar, Şubat 2001
  • Eleştiri Yazıları / II, Ekim 2000
  • Eleştiri Yazıları / I, Ekim 2000
  • Bir Kış Günü, Öğleden Sonra (M. DUras) (Çeviri) , 1989
  • Gönülçelen (J. D. Salinger) (Çeviri) , 1967
  • Katır İnadı (G. Guareschi) (Çeviri) , 1957
  • Mahvolan Şaheser (Balzac) (Çeviri) , 1944
  • Sükûtun Hataları (Şiir) , 1944

Vedat Günyol: Çevirmen, eleştirmen, yazar, yayıncı, çıkardığı Yeni Ufuklar dergisiyle Sabahattin Eyuboğlu, Azra Erhat ve Halikarnas Belıkçısı ile birlikte Türk hümanizmini kurmaya çalışmıştır.

16 Mart 1911’de İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini 1934’de St. Benoit Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. İlk çevirilerini üniversite yıllarında yaptı. Paris’te başladığı Devletler Hukuku doktorasını 2. Dünya Savaşı yüzünden yarım bırakmak zorunda kaldı ama 10 yıl sonra geri dönerek tamamladı. Paris’te bulunduğu sürede Halide Edip Adıvar ve eşi Adnan Adıvar ile yakın dost oldu. Halide Edip Adıvar ile ortak çeviriler yaptı. 1941’de Cemal Nadir Güler ve Arkadaş adlı haftalık çocuk dergisini yayınladı. Şirket-i Hayriye ve Yücel dergilerinde çevirmenlik yaptı.İstanbul Hukuk Fakültesi’nde amme hukuku asistanlığı ve Fransızca okutmanlığı (1939-40); Vefa Lisesi (1940) ve Gedikpaşa Ortaokulu’nda Fransızca öğretmenliği; Ankara MEB’de neşriyat müdürlüğü ve tercüme bürosu üyeliği (1942-50); aynı tarihlerde Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, Ankara Gazi Lisesi’nde ve İtalyan Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği (1950); Banko Di Roma’da hukuk müşavirliği (1955-60) görevlerinde bulundu. 1950’de İstanbul barosuna 2550 sicil numarası ile kaydoldu, 8 yıl avukatlık yaptı. 1962 yılında Çan Yayınlarını kurdu. 1972 yılında İstanbul Erkek Lisesi Fransızca Öğretmenliğinden emekli oldu. Bir çok ansiklopedide edebi kurul üyeliği yapmıştır. Meydan Larousse’ye çevirmenlik yaparak emek verenlerden biridir.

Eserleri:

  • Dile Gelseler (1966),
  • Yeni Türkiye Ardında (1966),
  • Devlet İnsan mı? (1974),
  • Bu Cennet Bu Cehennem (1975),
  • Çalakalem (1977),
  • Orman Işırsa (1979),
  • Daldan Dala (1982),
  • Bilinç Yolunda ( 1985),
  • Güleryüzlü Ciddilik ( 1986),
  • Sanat ve Edebiyat Dergileri (1987),
  • Gölgeden Işığa (1988),
  • Yaza Yaza Yaşarken (1991),
  • Güne Doğarken (1992),
  • Dünden Bugüne (1995),
  • Giderayak Yaşarken (1989),
  • Uzak Yakın Anılar (günlük, 1990).

Kaynakça:

Shares
By : Oğuzhan DUMAN Tags: