İyi haftalar! Her hafta İngilizce bir deyimi açıkladığımız Deyimsel Perşembe serisinde bu hafta: You Can’t Have Your Cake and Eat It Too.
İngilizce’de ilk kullanımı kapsamlı bir atasözü koleksiyonuna sahip olan İngiliz şair John Heywood’un kitabında “Wolde ye bothe eate your cake, and haue your cake?” yani “Hem pastanızı yiyecek hem de ona sahip olacak mısınız?” olarak geçmiştir. Bu deyim 15. yüzyıldan bu yana yalınlaşarak “You Can’t Have Your Cake and Eat It” kullanımıyla İngilizcede günlük dilde yerini almıştır.
Türkçeye “Hem Pastam Dursun Hem Karnım Doysun” olarak yine pasta örneğini kullanarak ve ayna anlamı ifade ederek geçmiştir. Bu eş anlamlı iki deyim bir kişinin çok istediği şeylerin birbiriyle çelişmesi durumda kişinin her ikisinden de feragat edemediği veya etmek istemediği durumlarda kullanılır. Yani bize pastamız taptaze dururken karnımızı doyuramayacağımızı ve bunun gibi çelişkili isteklerimiz olduğunda bir seçim yapmak zorunda olduğumuzu hatırlatır.
Her ne kadar bu deyim “Hem Pastam Dursun Hem Karnım Doysun” haliyle şarkılara söz olacak kadar dilimize yerleşmişse de aynı durumlarda kullanılan ve kendi içinde farklı bir mesaj daha veren bir başka deyimimiz daha vardır: “Ne yardan ne serden geçmek.” Bu deyim yüzeysel olarak yukarıda bahsettiğimiz deyimlerle aynı anlama sahiptir ve aynı bağlamlarda kullanılır fakat tek başına ele alırsak ve derin anlamına bakarsak ikinci bir işleve daha sahiptir. Sevgiyi ve aklı kendi çapında tanımlar ve bu iki şeyin birbiriyle çeliştiğini öne sürer. Bize aynı zamanda yar’a (sevgiye) ve ser’e (akla) sahip olamayacağımızı anlatır. Yani bu deyim hem durumları hem de duyguları izah etmeyi hedefler, başarır da.
Kaynaklar:
