Bilindiği gibi simültane çeviri, konuşmacının sözlerini anında, çok az bir gecikmeyle diğer dile çevirmektir. Simültane çeviride not tutmak söz konusu değildir. Ardıl çeviride ise çevirmen not tutma olanağına sahip olduğu için işi biraz daha kolaydır.
Yazılı çeviri yapan kimsenin aksine, simültane ve ardıl çevirmen işini yaparken sözlüklere ve diğer kaynaklara başvurma olanağından yoksundur. Çünkü konuşmacı çevirmen için yarattığı sorunlardan habersiz, konuşmasını sürdürecek, çevirmenden ise sürekli olarak çeviri yapması beklenecektir. Ardıl çevirmen bir yandan konuşmanın tonunu ve mesajı yakalamaya çalışırken bir yandan da hiçbir fikri kaçırmamak için sürekli not tutacaktır. Simültane çevirmen ise kaynak
dildeki mesajı dinleyecek, aynı anda konsantre olup anlamaya ve hedef dile çevirmeye çalışacaktır.
Tercümanın çevirilerini yaparken aklında bulunması ve asla unutmaması gereken ilk şey, ardıl tercümede yapacağı hataları geri alma şansının olmadığıdır. Bu nedenle hızlı, pratik ve çözüm odaklı düşünen tercümanın, bazı not alma teknikleri sayesinde işini kolaylaştırması gerekir.
Genel İpuçları:
- Ardıl tercüme yapan bir tercümanın önünde her daim bir kâğıt ve kalem bulunur. Konuşmacının söylediklerini çeşitli tekniklerle not alan çevirmen, tercümesine başladığı anda bu notlardan yardım alır.
- Çevirmenin, notlarını büyük karakter kullanarak alması aradığını kolayca bulma hususunda kendisine yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra, notlar dağınık değil; sistematik bir şekilde alınmalıdır.
- Not almada öncelik, tarih, isim ve rakam gibi unutulması olası kavramlara verilmelidir.
- Not alma teknikleri içerisinde en önemli olan nokta ise, kısaltmaların ve sembollerin yalnızca bir kelime için kullanılmasıdır. Yani belirlenen bir sembol, birden fazla kelimeye karşılık gelmemelidir.
- Not alma işi, işlerinizin sadece yarısıdır! Anlama yetinizi güçlendirmek için metni okuyun ve her oturumdan önce bir önceki notları gözden geçiriniz.
- Alınan notlar sizin için okunması kolay olan etkin destekçiniz olacaktır:
- Koyu renkli, rahat ve yuvarlak uçlu kalemler kullanınız
- Okunaklı not tutunuz
- Emin olmadığınız yerlerde boşluklar bırakınız veya duyduğunuzu yazınız ve yardımcı çevirmenden destek alınız
- Ana fikirlerle detayları birbirinden ayırmak için boşluklar kullanınız
- Vurgu gerektiren yerleri işaretleyiniz
- Anahtar kelimelerin altını çiziniz
- Eğer metni önceden edindiyseniz her önemli cümlenin altını çizme işini ya sınırlandırınız ya da hiç yapmayınız
- Kullandığınız kısaltmalar her zaman kullandıklarınız olsun
Kolay gelsin.
Kaynakça:
Dr. Ayfer Altay, Hacettepe Üniversitesi – ‘Simültane Çeviri Eğitiminde Bir Yöntem’ adlı makalesi
kutztown.edu/
Resimler:
