Aslında bu soruyu, “Çeviri dünyasında neler olmuyor?” şeklinde sorsak daha doğru olacak, sevgili okurlar. Çünkü çeviri dünyasında son zamanların en geniş çaplı ve en önemli gelişmeleri yaşanıyor: Çevirmenlik, resmen bir meslek hâline geliyor!
Son cümlemden sonra akıllarda oluşacak ilk soruyu “Çevirmenlik, zaten meslek değil miydi?”yi yanıtlayayım, isterseniz. Evet, çevirmenlik bir meslek. Hem de siz okurlarımızdan kiminin çok severek yaptığı, kiminizin ise yapabilmek için kendisini geliştirmeye, tecrübe kazanmaya uğraştığı bir meslek. “E, neden meslek oluyor öyleyse?” dediğinizi duyar gibiyim. “Çevirmenlik, meslek oluyor; biz çevirmenler meslekleşiyoruz.” derken aslında, pek çok iş kolunun tanımının uzun uzun ve detayları ile yer aldığı MYK’nın (Mesleki Yeterlilik Kurumu) bünyesinde de mesleğimizin tanımı yer alacak, demek istiyoruz.
Bu sürecin içeriğini oluşturan parametreler nelerdir?
- Meslekleşme
- Çevirmenin niteliklerini tanımlama
- Belgeleme
Bu süreci kısa ve öz bir şekilde anlatmak istersek yukarıdaki üç madde üzerinde durmamız gerekir. Öncelikle ilk maddede olduğu gibi, çevirmenlik mesleğinin tanımı yapılacak, ardından ikinci maddede olduğu gibi, çevirmenlik mesleğini icra etmek isteyen kimselerin taşıması gereken mesleki özellikler tanımlanacak ve bu özelliklerin hangi çerçevede/ne şekilde ölçülebileceği saptacak; üçüncü maddede ise, ölçülen bu yeterliliklerin belgelendirilmesinin nasıl yapılabileceği saptanmış olacaktır.
Örneğin, mesleğimizin; özel alan çevirmenliği, irtibat çevirmenliği, konferans çevirmenliği, toplum çevirmenliği ve yerelleştirme çevirmenliği olmak üzere beş ana başlık altında ele alındığı bu çalışmalarda, her bir ana alan altında, her bir ana alana dair mesleği icra etmek isteyen kimselerin taşıması gereken özellikler ayrı ayrı saptanacak, tanımlananacak ve değerlendirmeye tabi tutulabilecek şekilde ele alınacaktır. Örneğin, siz yerelleşirme alanında hizmet veren bir çevirmen olun ve yeterlilik almak istiyorsunuz diyelim. O zaman, siz yerelleştirme başlığı altında yer alan kriterlere göre değerlendirilecek ve uygun görülmeniz durumunda yeterlilik belgenizi alacaksınız.
Peki, bu çalışmaları kim yürütüyor?
MYK şemsiyesi altında yürütülen bu süreç, 2017 yılında İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Bölümü’nün koordinatörlüğünde başlamış olsa da sürece pek çok paydaş, kurum ve kuruluş dahil olmuştur. Çevirmenlik alanında eğitim veren en eski beş üniversite (İstanbul Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi) ve farklı alanlarda temsil gücü bulunan beş köklü sivil toplum kuruluşunun (Çeviri Derneği, Çeviri İşletmeleri Derneği, Çevirmenler Meslek Birliği, Türkiye Konferans Tercümanları Derneği, Türkiye Yayıncılar ve Yayın Dağıtımcıları Birliği Derneği) işbirliği ile bu süreç eşgüdüm ile yürütülmektedir.
Bu sürecin amacı nedir?
Çalışmaları yürüten Eşgüdüm Grubu’nun hazırladığı sunum ve videolardan da edindiğimiz bilgilere göre, bu çalışmaların asıl amacı, “Çevirmenlik dünyasının gerçeklerine uygun, niteliği teşvik eden ve alan paydaşlarının beklentilerine en geniş biçimde yanıt verebilen yeterlilikleri hazırlamaktır.”.
Peki, bu süreç nasıl işleyecek?
Öncelikle, yeterliliklerin son hâlini alması dört adımlık bir süreçten geçilecek.
- Taslaklar hazırlanacak,
- Hazırlanan taslaklar yayımlanacak,
- Yayımlanan taslaklara dair, isteyen tüm kişi/kurum/kuruluşların görüş bildirebilecek ve bu görüşler doğrultusunda gerekli düzenlemeler Eşgüdüm Grubu tarafından yapılacak,
- Ardından ilgili sektör komitesinin onayına sunulacak ve yeterliliklerin yayımlanması süreci başlayacak.
Ancak şu an için bu sürecin yeterliliklerin yazılması aşamasında olunduğunu belirtmekte fayda görüyorum.
Peki, ben bu süreçte nasıl yer alacağım?
Bu çalışmanın zaten asıl amacının “Çevirmenlik dünyasının gerçeklerine uygun, niteliği teşvik eden ve alan paydaşlarının beklentilerine en geniş biçimde yer verebilen yeterlilikleri hazırlamak” olduğunu söyleyen Eşgüdüm Grubu, amaçları doğrultusunda, bu alanda mesleklerini icra eden herkese ulaşabilmek ve fikirlerini alabilmek adına, hazırladıkları taslakları alan paylaşlarının görüşlerine açmıştır.
Ben fikrimi belirtebilecek miyim?
Tabii ki, belirtebileceksiniz. Bunu da Eşgüdüm Grubu’nun yayımladığı anketler aracılığı ile yapabileceksiniz. Eşgüdüm Grubu’nun üzerinde çalıştığı Özel Alan Çevirmeni, Konferans Çevirmeni, Yerelleştirme Çevirmeni, Toplum Çevirmeni ve İrtibat Çevirmeni yeterlilikleri için oluşturulan anketlerin hepsini veya dilediğini cevaplandırma hakkına sahipsiniz. Zaten, bu anketler ne kadar farklı meslektaşımıza ulaşır, ne kadar fazla meslektaşımız fikrini belirtirse mesleğimiz açısından o kadar faydalı ve kapsamlı bir sonuca ulaşmış oluruz.
Gelin siz de aşağıdaki linkten, anketlerimizi doldurun ve mesleğimiz için beş dakikanızı ayırmaktan, biz geleceğin çevirmenlerinin yoluna ışık tutmaktan geri durmayın!
Çevirmen Yeterlilikleri Anketi
Kaynakça
cevirmenyeterliliklerianketi.com
