Bir yabancı dil bilmek ve akıcı bir şekilde konuşabilmek günümüz yaşam koşullarında her insanın ulaşmak istediği hedeflerin başında geliyor. Gerek iş hayatında, gerekse eğitim-öğretim hayatında en az bir yabancı dil konuşuyor olabilmek her zaman bir avantaj sağlıyor.
Peki ya iki veya daha fazla dil bilmenin kişi üzerinde ne gibi etkileri olabiliyor? Burada sizlere sormak istediğim bir soru var; Hiç iki veya daha fazla dil konuşan birinin konuşması esnasında bildiği diller arasında farkında olmadan geçiş yapmasına şahit oldunuz mu? Eğer böyle bir sahneye tanıklık ettiyseniz karşınızdaki kişi “farkına varmadan diller arası geçiş” yapmış demektir, sanki köprünün bir köşesinden öbür köşesine bir anda ışınlanmak gibi düşünebiliriz bunu… Dil bilimde bu eyleme “code-switching” denilmektedir. Söz konusu dilbilimsel ifadeyi Türkçede “dil değiştirme, dil kaydırma, kod değiştirme, düzenek değiştirme” olarak ifade edebiliriz.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi code-switching‘in gerçekleşebilmesi için en az iki dil bilmek gerekiyor. Dil değiştirme eylemi çift ve çok dilli olanların karşı karşıya kaldığı dilbilimsel bir olgudur. Peki bu kişiler ne zaman diller arası geçiş yaparlar? Örneğin; bir konuşmacının İngilizce konuştuğunu düşünün, farzedelim İngilizcenin yanı sıra bir de İspanyolca biliyor olsun. “Eğitim” üzerine bir konferans veriyor diyelim. Konuşma esnasında eğer ki söylemek istediği kelimenin İngilizce karşılığını unuttuysa veya hiç bilmiyorsa bu kişi o esnada farkında olmayarak söz konusu kelimenin İspanyolca karşılığını söyleyebilir. Belki de o kelimenin İngilizce karşılığının farklı anlamlara geldiğini düşünüyordur ve anlam karmaşasına ortam hazırlamak istemiyor olabilir. Hatta farklı dillere ait kelimeleri katarak konuşmasını renklendirmek ve zenginleştirmek de istiyor olabilir. Sebebi ne olursa olsun, burada önemli olan iki veya daha fazla dil konuşabilen insanların bu dil değişimini çoğunlukla bilinçsizce yapıyor olmasıdır.
Dil değiştirmenin bir dil zenginliği mi yoksa konuşma esnasında karmaşa yaratan bir olgu mu olduğuna dair dilbilimsel açıdan birçok argüman bulunmaktadır.
Hangi dili konuşuyorsak konuşalım, dilin en önemli iletişim aracımız olduğu bir gerçektir. Yeni bir dil öğrendiğimizde yeni dünyalar, yeni insanlar, yeni kültürler tanırız ve kendimizi farklı alanlarda da beslemiş oluruz.
O halde farklı diller konuşmanın önemini anlatan şu söz ile yazımızı noktalayalım:
“Bir dil bir insan, iki dil iki insan.”
Hope to see you dans nos prochains articles! (İngilizceden Fransızcaya dil değiştirme: Gelecek yazılarımızda görüşmek dileğiyle! 😊)
