Sevgili okurlar, bugün sizlere aramızdan birilerinin sesi olmaya çalışacağız, hayatlarıyla ilgili bilgiler verecek, onlarla el ele beraber yürüyeceğiz. Onların dünyasına açılan kapıyı araladığımıza göre hadi şimdi gelin bir de onları tanıyalım, ve dünyalarına adım atalım.
Görme yetersizliği olanlar, az görenler ve total görme kaybı olanlar olmak üzere 2’ye ayrılır:
Az Görenler: Çeşitli materyallerle görebilen kişilerdir. Metinleri siyah-sarı yazılı biçimde hazırlanmakta, büyük punto kullanılmakta ve kontrastı yüksek biçimde ayarlanmaktadır.
Total Görme Kaybı Olanlar: Tamamen karanlık şekilde bir yaşam sürmektedirler. Braille alfabesi ve baston kullanmaktadırlar. Bilgisayarda onlara destek olması için ‘Jaws’ programını kullanmakta ve telefonda da ‘Siri’ yardımı almaktadırlar.
Bastonların Anlamı
BEYAZ BASTON (KISA BASTON): Ortopedik Bastondan biraz daha uzun, katlanabilir ve genellikle dört parçadan oluşur. Baston gövdesi beyaz renkte olup ucundaki kırmızı parça reflektör görevi yapmaktadır. Yaklaşık 25-30 cm olan dört-beş parçadan ibarettir. Parçaların ortasından geçen ip veya lastik, iç içe geçen bu parçaları tutar ve geçen yerlerin sabitlenmesini sağlar. Kalabalık yerlerde kısa baston tekniği uygulanır. Beyaz Baston, kısa oluşu nedeniyle baston tekniklerinin uygulanmasına uygun değildir.
UZUN BASTON: Uzun Baston bir anten gibidir. Katlanan ve katlanmayan tipleri vardır. Her iki tip baston da aşırı esnek olmayıp dokunulan objelerden alınan uyarıları bastonu kavrayan ele ulaştırmaktadır. Uzun Baston baş , gövde ve uç olmak üzere üç bölümden oluşur. Gövde beyaz renkli ve uca yakın yaklaşık otuz santimetrelik bölümü kırmızı renkli olup reflektör gibi baston ışık yansıtıcı özelliğe sahiptir.
Baston hem beyaz hem kırmızı çizgili ise; sahibinin hem işitme hem de görme engelli bir birey olduğunu söyler.
Bastonla Arama Teknikleri: Dairesel arama, paralel arama ve ızgara arama yöntemidir.
Baston Teknikleri ise; Sarkaç, çapraz ve kısa baston teknikleridir.
Braille Alfabesi hakkında pek bilinmeyenler: Louis Braille tarafından bulunmuştur. 6 noktadan oluşur. Soldan sağa okunur. Bu alfabe telefonda kullanılmaz. 6-6 noktasıyla satır büyütülür ve sadece 6 noktasıyla ise ilk harf büyütülür.
Görme Engelli Bireye Tercüman Olmak
Caddede karşıdan karşıya geçmek isteyen bir görme engelliye rastlarsanız yardımcı olmak için onun koluna girmeyin. Bırakın o sizin kolunuza girsin. Böylece siz bir adım önde olursunuz ve onun sizi izlemesi daha da kolaylaşır. Unutmayın ki görme engellinin koluna girerek onu fiziken taşımaya çalışmanıza ihtiyacı yoktur. O sizin kolunuza hafifçe girer ya da dokunursa çok daha rahat yürüyecektir. Merdiven inişlerinde eğitimci önde basamaklarda durmalı ve yanlış bir harekette meydana gelecek düşmelere karşı koruyuculuk yapmalıdır.
Rehber Dostlar
Köpeklerin rehber olarak kullanılmaya başlandığı ilk tarih 1819 olarak biliniyor. Johann Wilhelm Klein İsimli bir eğitmen Viyana’da kurduğu bir Körler Enstitüsünde görme engelliler için köpekleri eğitmeye başladı ve onların hizmetine sundu. Bundan yaklaşık yüz yıl sonra 1. Dünya Savaşı’nda gözlerini kaybeden Alman askerleri için Dr. Gerhard Stalling köpekleri eğitti. Daha sonra köpeklerin rehber olarak kullanımı Amerika, İngiltere, Avustralya gibi ülkelerde yaygınlaştı. Ülkemize daha rehber köpekler girememişken Amerika’da artık son 15 yıldır minik rehber atlar kullanılmaya başlanmıştır.
