Koronavirüsler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir.
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyayı ele geçiren koronavirüs salgını “COVID-19”, hem maddi hem manevi yönden hayatımıza etki etmeye devam ediyor. Sağlığımızı ve yaşamımızı tehdit etmekle kalmayıp işimizi de elimizden almaya meyilli hale geliyor. Koronavirüsün çevirmen ve çevirmen hayatına etkilerini camiamızın önde gelen kişilerine sormak istedik ve aldığımız yanıtları da sizler için aşağıda derledik.
Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) ‘pandemi’ olarak tanımladığı Koronavirüsü, belki de en ağır darbeyi etkinlik ve organizasyon sektörüne vurdu. Ülkemizde konferans tercümanları için ana gelir kaynaklarından biri olan kongre turizminin kan kaybetmesiyle birlikte, görevlendirme iptalleri de peş peşe gelmeye başladı. Bu bağlamda küresel pandemiyle savaşta güvenli iletişimin rolü, iyi uygulamaların paylaşılabilmesi açısından sanırım bir kez daha ortaya çıkmış oldu. Söz konusu durum da akıllara çözüm olarak, uzaktan çeviri (remote interpreting) uygulamalarını getiriyor. Fiziki teması minimize edecek bu uygulamalar ile yalnızca çeviri sektöründe değil, pek çok sektörde de üretim kayıplarının önüne geçilebilir. Avrupa’da uzun yıllardır kullanılan bu sistem maalesef ülkemizde henüz hak ettiği ilgiyi göremedi. Bunun ardında belki de, başarılı bir uzaktan çeviri uygulamasının nasıl yapılacağına ilişkin temel kuralların farkında olunmaması yatıyor.
Başarılı bir uzaktan çeviri uygulaması için akıllarda tutulması gereken başat hususlar arasında ise;
1- Ses aktarımının kaliteli ve kesintisiz bir şekilde yapılması,
2- Çevirinin ve konferansın akışını başarılı bir şekilde sağlayacak gerekli altyapının bulunması,
3- Çevirmenlerin çeviriyi yapacakları ortamın ilgili ISO standartlarına uygun olarak hazırlanmış olması ve odanın gerekli ses yalıtımına haiz oluşu,
4- Toplantının gizliliğine halel gelmemesi için, veri güvenliğinin sağlanması,
5- Toplantıda konuşmacının kullandığı materyallerin, çevirinin salahiyetine halel gelmemesi için çevirmene de eş zamanlı olarak aktarılabiliyor olması var.
Söz konusu hususlar göz önünde bulundurulduğunda, geçirdiğimiz şu sıkıntılı günleri daha az kayıpla atlatabileceğimizi düşünüyorum. Koronavirüs salgınının yaratmış olduğu en ağır darbenin yaşanan can kayıpları olduğu gerçeğini kabul ederek, üretimin durduğu şu dönemin akabinde ekonomik bağlamda artçı şokları da beraberinde getireceğini unutmamak gerekli diye düşünüyorum. Bu sebeplerden dolayı, önce bireysel sağlığı ve kamu sağlığını korumaya özen göstererek, gelecek dönem için hazırlıklarımızı ekonomik bağlamda da yapmaya özen göstermeliyiz.
PhD. Süleyman AKSOY- Konferans Çevirmeni, Akademisyen
(Türkçe, İngilizce, Bulgarca)
Koronavirüs salgınıyla tüm ardıl/simültane işlerim sonbahara ertelendi veya iptal edildi. Neyse ki yazılı işlerim tam gaz devam ediyor, ancak Fransa’da ve İtalya’da ikamet eden doğrudan müşterilerim yaşlarından dolayı internet bankacılığına pek aşina değiller ve evlerinden çıkmaktan çekindikleri için param şimdilik orada birikiyor. Açıkçası doğrudan yazılı işlerimde ödemelerin gecikeceğini bilmem dışında bir değişiklik yok, sadece iş yüküm biraz daha az yoğun. Boş zamanlarımda bol bol Portekizce film/dizi/müzik izleyip çeviri alıştırması yapıyorum, muhtemelen sonbahara tekabül edecek olan önümüzdeki sezona hazırlanıyorum.
Mariam HADDAD – Mütercim, Tercüman
(Türkçe, Fransızca, İtalyanca, İngilizce)
Yeni yılın ilk ayında görülmeye başlayan ve kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 virüsünün etkileri önce insan sağlığını tehdit etti. Koruma önlemlerinin radikal düzeyde hızlıca alınması ve yayılımı azaltmanın temel ilkesinin toplu organizasyonlar yapılmaması olduğunun anlaşılması ise çok zaman almadı. Bu önlemler, birçok sektör gibi organizasyon, etkinlik ve konferans programlarının iptal edilmesine neden oldu. Konferans ve toplantı organizasyonlarına doğrudan başında yer alan çeviri hizmetleri sektörü de geçtiğimiz iki buçuk ay içinde büyük yara aldı. Virüsün yayıldığı guruplar içinde ülke başkanları, bakanlar, başbakanların eşleri ve diğer üst düzey kamu görevlilerin de yer alması, kritik ve devamı zorunlu devletler arası görüşmelerin de askıya alınmasına yahut video konferans veya telefon aracılığıyla gerçekleştirilmesi yolunun tercih edilmesine yol açtı. Sonuç olarak, çeviri hizmetlerinin 2020 yılındaki performanslarını geçen yıl ile karşılaştırdığımızda, geçen yılın ilk çeyreğine oranla neredeyse yüzde 90 oranında bir düşüş gözlemlenmiştir. Temennimiz bahar döneminde ertelenen ya da iptal edilen toplantı ve organizasyonların yaz döneminde gerçekleştirilebileceği riskin ortadan kalktığı bir ortama kavuşmaktır. COVID-19 süreci diğer bir çok sektörde olduğu gibi çeviri sektörünün de küresel risklere karşı alternatifler ortaya koyması gerektiğini ve global risk yönetim stratejileri geliştirmek zorunda olduğu gerçeğini göstermiştir.
Darya ANUCHINA – Simültane Çevirmen
(Türkçe, Rusça, İngilizce)
Ben Azer Najafov. Bir konferans çevirmeniyim. Genelde simültane, bazen de ardıl çeviri yapıyorum. Şu anda koronavirüs sebebiyle hiçbir kongre, konferans, toplantı, eğitim, seminer vs. yapılmıyor. Planlı ve hatta onaylanmış işler bile iptal oldu veya ertelendi. Virüsün alanımız üzerine etkileri büyüktür.
Azer NAJAFOV – Konferans Çevirmeni
(Türkçe, Rusça, Azerice, İngilizce)
Ocak itibari ile kendini göstermeye başlayan COVID-19, Şubat ayına geldiğimizde kongre ve toplantı sektöründe erteleme ve iptallerle ciddiyetinin ilk sinyallerini vermeye başlamıştı.
Yoğun olarak yazılı ve sözü çeviri hizmeti verilen bu sektörlerde, gelen seyahat kısıtlamaları ve 11 Mart 2020 itibari ile Dünya Sağlık Örgütü’nün Koronavirüsü pandemi ilan etmesi ile birlikte Mart, Nisan ve Mayıs aylarına dair her türlü toplantı, etkinlik, fuar ve organizasyonlar zorunlu olarak iptal edildi. Bu durumdan mağdur olan toplantı, fuar ve etkinlik organizasyonu firmaları konusunda her devlet kendi tasarrufunda, belli destek mekanizmalarını sağlayacağı taahhüdünde bulundu ve bulunmaya devam ediyor.
Ancak bu denklemin en önemli parçalarından çevirmenler işin yine “görü(l)nmez” kısmında mı kalıyor acaba? Çoğu serbest olarak faaliyet gösteren özellikle çevirmenler, bu iptal süreçlerinden fazlasıyla olumsuz etkilenmeye devam ediyorlar, herhangi bir destek ve güvence kapsamında yer alamadıkları gibi, bu yılın Eylül ayına kadar herhangi bir iş beklentisi içinde olunmaması şeklinde ifadelerle karşılaşıyorlar. Çevirmenler sosyal medya ortamlarından, birbirlerine çaresizlik içinde hissederek, sakın fiyatlarınızı düşürmeyin çağrılarında bulunuyorlar.
Video- konferans yöntemi ile çeviri ihtiyacını temin eden az sayıda işveren bu süreç içerisinde, “dam dam” damlayan 80’lerin suyu kesik evlerinde, az da olsa bir damla su umudu gibiler. Yazılı çeviri her zaman olduğundan daha yoğun Korona teması etrafında akışını devam ettirme gayretleri ile süreci sağlıkla atlatma çabası içinde evlerden devam ediyor.
Bu duruma sessiz kalmayıp, mesleki güç birliğine ve çevirmenlerin de korunması gereken hakları olduğuna vurgu yapmak adına, dünyanın çeviri alanındaki üç önemli sivil toplum kuruluşu bir araya gelerek ortak bir çağrıda bulundular. FIT (International Federation of Translators), AIIC (The International Association of Conference Interpreters) ve WASLI (The World Association of Sign Language Interpreters)*.
Aynı ortak çağrının kendi ülkemizde bulunan çeviri ve çevirmenlik alanındaki sivil toplum kuruluşlarından da gelmesi dileğimizle, çeviride buluşmak üzere, kalın sağlıcakla…
PhD. Rana KAHRAMAN DURU – Konferans Çevirmeni
(Türkçe, İngilizce)
Bugünlerde birimizin sıkıntısı tüm camiamızın sıkıntısıdır. Tüm camiamıza ”Evde Kal” demeyi üzerimize vazife bilir tehlike ortadan kalktığında sağlıklı şekilde sizleri tekrar bizlerle görmeyi umut ederiz. Sağlıcakla.
#evdekal #bleibzuhause #stayathome #iorestoacasa
