Sosyal medya hayatımızın bir parçası olduğundan beri dilimiz bu durumdan oldukça etkilenmektedir. Gerek kullandığımız kısaltmalar gerek emojiler sosyal medya aracılığıyla hayatımıza girmiştir. Peki, bunların dilimiz üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
E (resim) ve moji (görsel) kelimelerinin bir araya gelmesiyle hayatımızda yerini alan emojilerin asıl yaratıcısı Shigetaka Kurita’dır. 1998’de manga çizgi romanlarından esinlenerek yazılmış tek renkli imgeler ve hat sanatını kullanarak Japonya’da tasarlamıştır. Japonya’da çok kısa sürede sevilen bu simgeler, Apple şirketi Japonya’ya telefonlarını satmak istediğinde kullanıcılardan gelen talep üzerine Japonya dil grubu altında emojileri bir dil olarak ekledi ve tahmin edebileceğiniz üzere dünyaya yayıldı.
Bugün emojiler attığımız mesajların, tweetlerin, yaptığımız paylaşımların ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Yazıya duygu katmak, yanlış anlaşılmaları önlemek gibi birçok sebeple kullandığımız bu simgelerin dilimize etkileri ise tartışılmaktadır.
Aradığımız ortak dilin emojiler olduğunu savunanlar olsa da sosyal medya çağında bunu dilin çaresizliği olarak görenler bulunmaktadır ve hatta bazı dil bilimciler tarafından ise “gerçek dilin ölüm fermanı” olarak nitelendirilmektedir.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesinde görev alan Prof. Dr. İrfan Başkurt ise emoji adı verilen sembollerle ve kısaltmalarla iletişim kurmanın Türkçe açısından sağlıksız olduğunu belirterek emoji ve kısaltmaların Türkçeyi katlettiğini öne sürmüştür. Sözcüklerin kısaltılıp amacı dışında bir yozlaşmaya tabi tutulmasıyla dilin içerik kaybına uğrayacağını düşünenler; kısaltma, yabancı dil kökenli sözcükler ve emojilerle oluşturulan bu yeni yazışma dilinin dezavantajlarına dikkat çekmektedir.
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise internet ile sosyal medyada dilin doğru kullanılması ve öz niteliklerinin kaybolmaması için sosyal medya okuryazarlığına ihtiyaç duyulduğunu belirtmiştir.
Sosyal medya okuryazarlığının her yaştan ve kesimden bireyin ihtiyacını karşılayacağını, metin ile mesajların doğru bir şekilde anlaşılmasını ve hatalı dil kullanımını giderek azaltacağını vurgulayan Kırık, emojilerin sürekli kullanılmasının ise duygu ve düşüncelerini sağlıklı bir şekilde aktaramayan nesillerin yetişmesine sebep olacağını sözlerine eklemiştir.
Kaynakça:
Sosyal Medya Dili Yozlaştırıyor-Milat
Emoji Türkçe Katili-Habername
