Sınır Tanımayan Çevirmenler Birliği (Translators without Borders-TWB), BM bünyesindeki Kuruluşlar Arası Daimi Komitesi ( UN’s Inter-Agency Standing Committee-IASC) ile birlikte insani yardım kuruluşlarında cinsel istismar ve şiddeti önleme konusunda dikkat edilmesi gereken kuralları 100+ dile çeviriyor. Yapılan bu çalışmayla birlikte; insani yardım kuruluşu çalışanları ve üyeleri, söz konusu kuralların kendi dillerindeki çevirilerine ulaşabilecek.
İnsani bir acil durumda cinsel istismar ve şiddetin ne demek olduğunu anlamak göründüğü kadar kolay değildir. Hatta bu durum daha önce hiç insani yardım kuruluşları için çalışmamış yerel çalışanlar için daha da karmaşık olabilir. Cinsel istismar ve şiddetin önlenmesine yönelik ilkeler, anlaşılması için yeni terimleri, öğrenmek-uygulamak için yeni kuralları ve sorumlulukları kapsar. TWB Program Danışmanı Alice Castillejo çalışmayla ilgili şunları söylüyor:
“Bilgiyi yerel personelin anlayabileceği bir dilde sağlamak, yapabileceğimiz küçük ancak soruna yönelik önemli bir adımdır. TWB, IASC’nin katkılarıyla cinsel istismar ve şiddeti önleme konusundaki temel insani mesajların basit bir İngilizce versiyonunu hazırladı. Bu basit versiyon hatasız çeviri şansını artırarak belirsizliği ve anlaşılması zor olan hukuki terminolojiyi ortadan kaldırdı. Örneğin, “Görevi kötüye kullanma eylemi teşkil eder ve dolayısıyla sözleşmeyi feshetme gerekçesidir.” gibi hukuk dilinde yazılmış bir kuralı, “İnsani yardım kuruluşu çalışanları uygunsuz cinsel davranışlarda bulunmaktan dolayı disiplin cezasına çarptırılabilir, hatta kovulabilirler.” gibi basit bir cümleyle değiştirdik. Daha sonra basit İngilizce versiyonu 100’den fazla dile çevirdik ve dünyadaki topluluklara dağıtmaya başladık.”
Çeviri Süreci
Yeni yerel çalışan, seks işçilerine gitmenin sıradan bir şey olduğu, ticari seks gibi gayrı resmi alışveriş ve rüşvetlerin işleri yürütmenin bir parçası olduğu bir ortamdan gelebilir. Bu uygulamaların insani bağlamda yasak olduğu ve çalışanın bunları rapor etmesi gerektiği açık bir dille anlatılıyor. Çeviride, bu süreçte uzlaşmalar var. Damgalamayan veya daha yaygın olarak anlaşılabilecek bir kelime bulmak daha mı iyi? Örneğin; “seks işçisi” kelimesi daha güçlendirici bir terim olsa da olumsuz çağrışımlarına rağmen “fahişe” kelimesinin çok anlaşıldığı görüldü. Terimler cinsiyetçiyse, cinsel istismarın erkeklerin cinsel istismarını içerebileceğini açıkça belirten kelimeler seçildi mi? Seçilen kelimeler ne rencide edecek kadar kaba, ne de anlaşılmayacak kadar üstü kapalı mıydı?
2018 yılında IASC-TWB ortaklığındaki bu projenin başlatılmasından beri TWB’nin tercüman ve destek ekibi, daha sonra dünyanın her yerindeki yerel insani yardım kuruluşu çalışanları tarafından gözden geçirilip onaylanan hatasız çeviriler yapmak için büyük çaba sarf etti. Hatta birkaç Arapça ve İspanyolca versiyonunun yanı sıra Rohingya ve İslamabad için sesli versiyonları da mevcuttur.
Çalışmayla ilgili daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz
