Sizlere bölüm hakkında fikir vermek ve sağlam bir başlangıç yapmanıza yardımcı olmak adına Bulgarca Dilbilimci ve Çevirmen Tuğçe ERSÖZ ile bir röportaj gerçekleştirdik, yeni hayatınıza ışık tutmasını diliyoruz.
Merhabalar Tuğçe Hanım, bizlere zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz. Bulgar Dili ve Edebiyatı bölümünü yeni kazanan arkadaşlarımıza neler önererek başlamak istersiniz?
İlk önerim şu: Kendilerine, bu bölümü gerçekten okumayı isteyip istemediklerini sorsunlar. İlk etapta bu soruyu sormak geri plana atılsa da önemli bir husus çünkü farklı bir alfabe ve farklı bir dil öğrenmeye başlamak düzenli bir çalışma, sabır ve o dile vakit ayırmaktan geçer. Günümüzde en kıymetli şey vaktimiz. Eğer istekli ve kararlılarsa özveriyle devam etmelerini öneririm. Herkes dili farklı şekilde öğrenir; kimi yazarak, kimi dinleyerek, kimi okuyarak. Ben önce dinleyerek sonra okuyarak öğrenenlerdenim. Bulgarca şarkılar dinlerdim hatta dinlerken sözlerini okur merak ettiğim kelimelerin anlamlarına bakar ve o kelimeyi kolaylıkla aklımda tutabilirdim. Kelime bilmek insana çok puan kazandıran bir durum.
Bölüme başlarken hangi kitaplar okunursa üniversite eğitimi boyunca iyi ki derler?
Dimitır Dimov – Tütün
Emilian Stanev – Şeftalı Hırsızı (filmi de var)
Yordan Yovkov – Sınırdaki Çiftlik
Elin Pelin öyküleri
Çudomir
Angel Karaliyçev
Nikolay haytov
Ve Ankara Üniversitesi DTCF Bulgar Dili Ve Edebiyatı bölüm hocalarının kitapları: Prof.Dr Hüseyin MEVSİM, Prof.DrMelahat PARS, Prof.Dr Zeynep ZAFER.
Peki, biraz da bölümle içli dışlı olmak adına üniversite yılları boyunca katkı sağlaması için genel kültür ve Bulgar Dili ve Edebiyatı açısından tavsiye edeceğiniz kitaplar nelerdir?
Bölümde okuduğumuzu anlama açısından çeviriye çok ihtiyaç duyuluyor. Bu yüzden ilk önerim Akşit Göktürk‘ün “Çeviri:Dillerin Dili “ kitabı.
Tuğçe Hanım, biliyoruz ki bu bölümü kazananlar İngilizce bir sınavla buraya geldiler. Bu bağlamda yeni kazanan biri hangi seviye dil bilirse Bulgarca olan dersleri/ derste kullanılan kaynakları daha iyi anlayabilir?
Bulgarca hususunda A1 seviyesini iyi bir şekilde tamamlamış biri kaynaklardan yararlanıp derslerde verimli olabilir.
Bölüme ve dile has kültür her bölümde oluyor. Sizin bölümünüz ile ilgili olarak genel kültür edinimi açısından neler önerirsiniz?
Meraklı ve araştırmacı olmalarını öneririm. Neden derseniz; merak araştırmayı, araştırmak bilgiyi, bilgi öğrenmeyi sağlar. Osmanlı İmparatorluğu’nun Bulgaristan topraklarında hatırı sayılır bir imparatorluk sürmüş olması sebebiyle işin derinlerine indiklerinde bizden de parçalar bulacaklardır, meraklılarına duyurulur.
Az önce de bahsettiğimiz üzere bu bölümdeki çoğu arkadaşımız Bulgarcadan ziyade İngilizce bilgisine sahip. Buradan yola çıkarak ikinci dil edinimi açısından neler önerirsiniz?
Kelime öğrenimi, dili bilip anlama açısından bir servet, bu servetin kaynağı da sözlüklerdir. O dilin hala aktif kullanılan ya da artık kullanılmayan kelimelerini sözlüklerden bulabiliriz. Sözlük karıştırmak faydalı bir öğrenim tekniğidir. Ana dilimizde dil bilgimizin iyi olması dil öğrenim tekniğinin temelini sağlam atmamıza yardımcı olur.
Sevgili Tuğçe, her bölüme olduğu gibi sizin bölüme de özel sorularım var. Bulgarca, hem alfabe bakımından hem diğer yanlardan Rusçaya çok benziyor. Buradan bakarsak, Bulgarca öğrenen biri Rusçayı anlayabilir mi?
Benziyor, evet. Kiril alfabesinde bulunan bir çok harf aslında Yunan Alfabesinden esinlenerek yazılmıştır. Bulgar Alfabesinde 30; Rus-Kiril Alfabesinde 33 harf vardır.
Genel olarak Kiril Alfabesi kullanan tüm diller birbirleriyle %90 benzerlik gösterir. Mesela üniversite eğitimimin 4.yılında aldığımız Boşnakça dersimiz vardı. Boşnakçada Latin Alfabesi kullanılıyor olsa da fonetik olarak Bulgarcayla arasında kelime-anlam benzerliği vardır. Bulgarca ve Rusça arasında da fonetik olarak birbirine benzer kelimeler sıklıkla yer alır fakat bu, Bulgarca bilen biri Rusçayı anlayabilir anlamına gelmez. Bu diller gramer, kelime ve vurgulu okunuş açısından birbirinden farklıdırlar.
Bulgarca eğitim gören birinin diğer Slav Dillerinin konuşulduğu ülkelerde rahatça anlayıp konuşabileceği düşünülür. Ne dersiniz; hangi ülkelere gittiklerinde rahat rahat her dükkana girip iletişim kurabilirler?
Daha önce Slav Dilleriyle hiç tanışmamış birine göre Bulgarca eğitim almış biri Slav dillerinin konuşulduğu ülkelerde rahat eder, evet. Makedonca ve Bulgarca arasındaki yakınlık, Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi arasındaki yakınlıkla eşdeğer gösterilir.
Bosna-Hersek, Makedonya, Rusya, Sırbistan, Hırvatistan gibi ülkelere gidince rahatça iletişim kurabilirler.
Tuğçe Hanım’a bu güzel sohbeti için teşekkür ediyoruz, gençlerle el ele olmak ve güzel paylaşımlarda bulunmak için bizlere yardımcı olduğu için müteşekkiriz.
