Acı, üzüntü, korku, sevinç ve şaşma gibi aniden ortaya çıkabilen duyguları ifade eden kelimelere ünlem denir. Tek başına kullanıldıklarında pek bir şey ifade etmeyen ünlemlerden sonra çoğu zaman ünlem işareti (!) konulmaktadır. Her dilde kendine ait bir takım ünlemler mevcuttur ve bunlar farklı seslerle ifade edilirler. Ayrıca bir dilde başka bir anlama gelen ünlem başka bir dilde çok daha başka anlamlara da gelebilir.
Türkçede acı ifade eden ünlemler “ay, aman, of” gibi kalıplarken, Almanca’da bu durum biraz daha farklıdır:
- Es tut mir Leid / Üzgünüm.
- Das tut mir wirklich Leid. / Gerçekten üzgünüm.
- Es tut mir leid. Wenn ich dir helfen kann… / Üzgünüm, eğer sana yardım edebilirsem…
- Mein Arme! / Yazık.
- Das ist schlimm / Bu kötü
- Furchtbar / Korkunç
- Entsetzlich / Dehşet, korkunç
Cümle veya kelime niteliğindeki bu ünlem ifadelerinin yanı sıra;
- Au!
- Oh!
- Autsch!
- Auweh!
Üşüme duygusu belirten ünlemler:
- Hu!
- Huhu!
Keyif ve rahatlık belirten ünlemler “ohh” gibi:
- Ah!
Tiksinme, beğenmeme belirten ünlemler “ııyy” gibi:
- Ich bin sehr enttauscht. / Çok hayal kırıklığına uğradım.
- Das ist aber schade. / Ama bu kötü.
- Enttauschung. / Özür dilerim
- Ekelhaft / İğrenç
- Mies / berbat
- Burr! Ah!
- Pfui! Bäh!
- Brr! Puh!
Sevinç duygusu:
- Das freu mich / Sevindim.
- Ich hab mich sehr gefreut. / Çok sevindim.
- Ich bin stolz auf dich. / Seninle gurur duydum.
- Ich freu mich, dich kennenzulernen / Seni tanıdığıma memnunum
- Das ist echt super/ toll / wunderbar / spitze / Bu gerçekten süper / çılgınca / harika / mükemmel
- Ah! Juhu!
- Oh! Heide, heida!
- Ei! Hurra!
- Ehi! Holdrio!
- Juche!
“Cici, ciciş” gibi sevgi belirten ünlemler:
- Ei!
- Eia!
- Eiapopeia!
Şaşkınlık, sürpriz ya da hayret duygusu yansıtan ünlemler:
- Uff! Oho!
- Aha! Ach!
- O la la! Nanu!
- Ah! Oje!
- Hoppla!
Öfke, kızgınlık belirten ünlemler:
- Ich habe kein bock / Hiç isteğim yok.
- Du bist so wie ein Mist / Pislik gibisin, pisliksin.
- Das argert mich wirklich. / Bu beni gerçekten kızdırdı.
- Ich bin sehr böse auf dich. / Sana çok kızgınım
- Ich bin echt sauer. / Gerçekten öfkeliyim.
- Ha!
- Oha!
- Hach!
- Hoho!
- Oho!
- Ih!
“Hıh” gibi alay ve küçümseme belirten ünlemler:
- Atsch!
- Hehehe!
Düşünme ve endişe etme duygusunu veren ünlemler:
- Keine sorgen / Endişe, merak etme.
- Mein Sohn macht mir Sorgen. / Oğlum beni endişelendiriyor.
- Ich habe Angst. / Korkuyorum.
- Hm!
- Hum!
- Na, na!
Beklenmedik bir olayla karşılaşıldığında ise bu ünlemler kullanılır:
- Ah!
- Aha!
- Na also!
“Şişşt” gibi susma ifade eden ünlemler:
- Pst!
- Pscht!
- Sch!
Hayvanların çıkardıkları sesler de ünlem olarak kullanılır:
Put, put = geh, geh
Muh = Mö (inek)
Wau wau = hav hav (köpek)
Miau = Miyav (kedi)
Gack = git git gidak (tavuk)
Hü, hottehü! = deh, deh
Mäh = Mee (kuzu)
Iah = Ai ai (eşek)
Kikeriki = (horoz)
Piep = Cik cik (kuş)
Araç – gereç sesleri de birer ünlemdir:
Ticktack = (saat)
Peng peng = (silah sesi)
Schnipp, schnapp = kirt kirt
Tuck tuck = (motor sesi)
Tätärätä = Düttürüdüt
Tatütata = (siren sesi)
Tapp tapp = (ayak sesi)
Bumm = (patlama sesi)
İngilizcelerini hatırlamak isteyenler için;
İngilizcelerini hatırlamak isteyenler için
Kaynakça:
