Bugün çok özel biriyle bir röportaj gerçekleştiriyoruz. Türkiye’nin önde gelen hava yolu şirketlerinden birinde Eğitmen olan Ömür Hanım ile bir araya geldik ve dil bölümü mezunlarının akıllarındaki çoğu soruya yanıtlar aradık. Çeviri Blog ekibinden anlık sorular alarak samimi ortamda gerçekleştirdiğimiz bu röportajı başka bir yerde göremezsiniz, bilmenizi isteriz. Keyifli okumalar dileriz.
Merhaba, Ömür Hanım. Öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. Hava yolu şirketleriyle ilgili olarak akıllarımızda bir çok soru var. Aslında bazılarımızda bu sorular daha lisedeyken başlıyor, bil dilcileri bir çok hususta aydınlatacağınızı düşünüyoruz. Sizi bir tanımak isteriz. Önce kendinizden biraz bahseder misiniz?
Merhaba, :) Bu mesleğe duyduğunuz ilgi ve alakanızdan dolayı ben de çok teşekkür ediyorum. :)
31 yaşındayım, 2010 dan beri, yani Almanca Mütercim Tercümanlık bölümünden mezun olduğum yıldan beri bu şirketteyim. Sırasıyla Kabin Memurluğu ve Kabin Amirliği yaptıktan sonra uçuştan ayrılarak eğitmenliğe başladım, 2 yıldır eğitmenlik yapıyorum. Bildiklerimi, yaşadıklarımı, sahip olduğum tecrübeleri mesleğe yeni adım atan genç arkadaşlarımızla paylaşmak kadar güzel bir duygu yok.
Peki bu hava yolu şirketinde Kabin Memuru olarak göreve başladığınızı söylediniz. Bu iş henüz okurken hayalini kurduğunuz bir meslek miydi ve bu işe nasıl alındınız, bu serüvenden bize bahsedebilir misiniz?
Kabin Memurluğu yani halk dilinde Hosteslikle (ing. Attendant (kadın); Steward (erkek)) ilgili çok fikrim yoktu ama uzaktan hep cazip gelirdi. Hem çalışmak, hem dünyayı dolaşmak… Mezun olduğumda masa başı bir iş istemeyecek kadar genç ve enerjik bir yaştaydım. Şansımı bu işten yana denemek istedim. İlk mülakata girdiğim andan itibaren başka bir dünyaya adım atmış gibiydim. Bu iş, hayatımda yeni ve bambaşka bir sayfa gibiydi. İnsanlar sanki hep genç, neşeli ve enerjikti; vizyonları genişti, dünyayı ve insanları iyi tanıyan bakışlar görüyordum. Onlardan biri olabilmeyi o andan itibaren çok istedim.
Tabi ki sonrasında birçok mülakat aşaması önüme çıktı, psikoloji mülakatları, yabancı dil, yazılı ve sözlü grup mülakatları, iletişimle ilgili görüşmeler… Bunların hepsi toplamda 2 gün sürdü.
Sonucun olumlu olduğunu öğrendiğim andan itibaren bu işte hep yeni şeyler yaşadım. Bir günüm diğerinin aynısı olmadı. Yeni insanlar, yeni kültürler, yeni hayat hikayeleri ve mesleğimden dolayı hissettiğim gurur… Her zaman iyi ki dedim… Elbette bu işin de her işte olduğu gibi zorlukları oldu zaman zaman; yoğun çalışmamız gereken aylar oldu ama hepsine değerdi diye düşünüyorum, tabi bu benim tüm bunlara bakış açım. İnsanların hayattan ve iş hayatından ne beklediğine bağlı olarak değişir bu durum.
İnsanların beklentileri ve hayalleri birbirine denk gelirse böyle güzel şeyler yaşıyor demek ki. Hosteslik ve Eğitmenlik. Bu mesleklerin dışarıdan görünmeyen kısımları elbette vardır. Bu işlerin prosedürü nedir, görünen kısım dışında başka sorumluluklarınız da var mıdır?
Kesinlikle var. İnsanlar dışarıdan bakınca gezip, dünyayı dolaşıp üstüne bir de para kazanan insan profili olarak algılıyor Kabin Memurluğunu. Aslında bu bizleri rahatsız eden bir bakış açısı, çünkü arka plandaki sorumluluklarımız bilinmiyor. Uçaktaki teknik ve acil durum malzemelerini tanımak, nasıl kullanılacağını bilmek, kontrolünü yapmak ve doğru zamanda doğru şekilde kullanabilmek başlıca verilen eğitimlerden. Bunun yanında kabin memurları birçok kişisel gelişim ve iletişim eğitimi almış donanımlı bireyler olarak bu işe adım atıyor. İşimizin büyük bir bölümü iletişim, insan faktörü ve iş yükünü aynı anda, aynı profesyonellikle yürütme becerisine sahip olmak oluyor. Zamanla bunu çok iyi öğrenip uyguluyorlar. Hem bir şirket kuralını yolcuya uygulatmak hem de yolcuyu memnun edebilmek aynı anda zor süreçler doğurabiliyor. Empati yeteneği burada işimize yarayan en güzel etken. Geçmişte, Kabin Memurluğuna çok tercih edilmeyen bir iş gibi bakılıyordu hatta bir meslek statüsünde bile değildi. Soralım dışarıdaki çoğu insana, “Kabin Memuru” tanımına yabancıdırlar. Ama Hostes derseniz, “ Aaa evet, biliyorum” olur cevapları. Steward erkek kabin ekibi arkadaşlarımıza verilen isimdir mesela. Türkiye de şimdi bu algı kırılıyor, büyük ölçüde de aşıldı. Sivil Havacılık Bölümü olan üniversitelerimiz var, Kabin Hizmetleri Bölümleri açılıyor, bir meslek olarak içselleştirilmeye başlandı. Bu oldukça sevindirici.
Kadim bir Mütercim Tercüman olarak bu meslekten hostesliğe geçmek isteyenler için önerileriniz olur mu? Sizin mesleğin beraberinde serbest çevirmenlik de yapılır mı?
Kendi mesleğimi gerçek anlamda hiç yapmadım fakat çeviri yaparken hep keyif almışımdır. Anlama odaklanmak, hangi ifadeyi kullansam daha etkili oluru bulmak önümde yeni pencereler açıyormuş gibi gelirdi hep. İki mesleğin de zorlukları ve güzellikleri mevcut tabi ki. Hayattan ne beklediğimizle doğru orantılı aslında.
Kabin memurluğu aktif bir meslek. Bir gün orada bir gün dünyanın bir ucunda olabildiğiniz, adını bile daha önce duymadığınız, haritada yerini hiç bilmediğiniz bir yerde bir sabah uyanmak farklı bir hayat. Ama düzenli bir hayat değil. Düzensizlik kendi düzenimiz olur bir süre sonra. Hareketli bir hayat isteyenler için bulunmaz bir imkân. Bu mesleği isteyenlere kendilerini geliştirmelerini öneririm. Çok okumalarını, çok araştırmalarını, kendilerini genel kültür anlamında ve yabancı dil anlamında iyi beslemelerini öneririm. Başka iş dallarında sadece mesleğimle ilgili bilgi sahibi olmam yetiyorken kabin memurluğunda her konuda bilgi sahibi olmak ve ufkunun açık olması gerekir. Zaten sen çabalamasan da meslek sana bunları kendiliğinden veriyor.
Aslında meslekler arası geçiş yaparken doğru orantılı bir meslek geçişi yapmışsınız. İkisinin de temeli, kültürlü olmaya dayanıyor fakat biri yerde biri gökte 😊 Başka bir soruya geçecek olursak gençler merak ediyor; işe girerken yabancı dil mülakatınız veya sınavınız nasıl oluyor, ve ileride de ara ara dil sınavlarına giriyor musunuz?
Sistem, dönem dönem değişiyor. 10 yıl önce bireysel İngilizce mülakatları, bilgisayar ortamında test aşamaları vardı. Şuanda yazılı sözlü mülakatın yanı sıra kişiler ilk etapta uzaktan erişimle İngilizce sınava giriş yapabiliyorlar. Tabi sonrasında bireysel değerlendirmeler de yapılıyor.
Kimse şıp diye bir meslek sahibi olamaz elbette, dediğiniz gibi bu sürecin bir sürü prosedürü vardır. Peki, bu soru biraz komik gelebilir ama sadece bana ait bir soru. Eğitimlerde sizi de paraşütle aşağı attılar mı? Meraktan uyumadığım bir şey daha soracağım; o şişme kaydıraktan hiç kaydınız mı, nasıl bir duygu?
😊 :) Kabin Memurluğu eğitiminde paraşüt yok :)
Şişme kaydırak, yani uçaklarda bulunan ve sadece acil durumda açılması gereken slide eğitimleri ilk başlayan temel sınıflardan itibaren uygulama dahilindedir. Yani evet kayıyoruz :) Eğitim içeriği dönem dönem değişir, ama yenileme eğitimlerinde ya da bazı sebeplerden dolayı ara veren kabin ekipleri işe dönmeden önce tazeleme eğitimindeyken slide’tan kayma uygulaması yaptırılır. Bunlar acil bir durum yaşanırsa nasıl yöneteceğimiz, soğukkanlılığımızı koruyarak yolcuyu en hızlı ve en etkin şekilde nasıl uçaktan tahliye edeceğimizle ilgili eğitimlerdir.
Sanırım mesleki eğitimlerinizde yüzme eğitimi de var, uçaktan suya atlama gibi bir durum oluyor mu? Nasıl bir mekanda eğitim görüyorsunuz, bir çeşit simülasyon mu yoksa gizli bir adanız mı var? 😊
Similatörlerin bulunduğu bir mock up alanımız var. Araçlar uçak tiplerine göre çeşitlilik gösteriyor, slide tipleri kapı açılışları tek tek uygulatılarak eğitim veriliyor. Normal durumda ve acil durumda uygulanılan prosedürler farklı. Acil durum senaryoları simülatör ortamında yaşatılıyor.
Örneğin; simülatörde duman verme özelliği var, türbülans hissini yaşatabiliyoruz, yangın görüntüsünü verebiliyoruz. Uygun donanımla yangına müdahale etmelerini bekliyoruz. Türbülans, basınç boşalması gibi aniden gelişebilecek durumlar için tedbir alabilme, bu durumlarla baş edebilme eğitimleri uygulamalı olarak veriliyor. Mock up alanında havuz mevcut, ditching dediğimiz suya acil iniş senaryolarını temel eğitimdeki kursiyerlere uygulatıyoruz. Bu eğitimlerin sonucunda survival tekniklerine hakim oluyorlar. İşte işimizin görünmeyen yönlerinden biri.
Bunların hepsi, sokaktaki insanların yani bizim panik atağı geçirebileceğimiz senaryolar. Her durumda sakin kalmayı nasıl başarıyorsunuz, bunun için de bir eğitime alındınız mı?
Panikle başa çıkma, panik durumunu yönetme, bir kabin ekibinin sahip olması gereken özelliklerden. Verilen eğitimlerde bu becerilere sıkça değiniliyor, çeşitli mesleki gelişim eğitimleri var; kuralı uygulama, uygulatma, liderlik becerileri, yolcu memnuniyeti gibi konuları içeriyor.
Peki, farklı bir konuya değineceğim. Hostes olarak işe başladıktan sonra yer hizmetlerine geçiş yapabiliyor musunuz? Onların çalışma koşulları nasıl oluyor?
Yer hizmetleri farklı bir boyutu, aynı zincirin halkalarını oluşturuyoruz ama bağlı olduğumuz birimler farklı. Onların çalışma sistemi de yoğun tempolu ve vardiyalı. Kendi içinde çalışma alanlarına ayrılıyor. Onlar yolcularla yer işlemlerini halledip onlarla iletişimde ve temasta olurken transfer sürecini de biz devralıyoruz.
Bu gibi departman değişiklikleri bir çeşit sınavla mı oluyor yoksa kıdeme göre boş kadroya mı alınıyorsunuz?
İhtiyaç olması gerekiyor en başta. Sonrasındaki mülakat ve işe alım süreçleri dışarıdan başvuran kişilerinki ile aynı şekilde işliyor.
Farklı bir sorumuz daha geldi, Çeviriblog gerçekten bu günü bekliyormuş gibi. Biliyoruz ki her zaman bakımlı ve temiz olmalısınız. Kıyafet, saç ve makyaj kontrolünden geçtiğiniz doğru mu?
Evet. Her uçuş öncesi, üniforma standartlara uygun mu, saç, makyaj uygun mu kontrolden geçiyoruz. Bunun için tecrübeli Kontrol Kabin Amirleri görevlendiriliyor. Uygun olmayan bir şey varsa, düzeltilmesi isteniyor. Uçuş için tam tamına hazır bulunmak gerekiyor. Bırakacağımız izlenim ve yansıtılan imaj önemli, şirketin görünen yüzüdür kabin ekipleri. Bu yüzden hassas davranılıyor. Sadece kıyafet anlamında değil, yeterince enerjik ve yüksek modlu olmak, yüzümüzün de gülmesi bekleniyor. :) Tebessüm de bizim üniformamızı bir parçasıdır. Eksik olamaz.
Siz anlattıkça ben gurur duydum açıkçası. Biraz daha resmi konulara değinmek istiyorum. Sizin meslekte yurt dışına çıkışlarınız ne tür bir pasaport veya vizeyle oluyor ve nerelerde kalıyorsunuz? Ayrıca görüyoruz ki sadece minik bir valiziniz var, yani dünyaları ona sığdırmak zorunda mısınız?
Bireysel olarak alınan umuma mahsus pasaportlarla çıkıyoruz. Ayrıca vize isteyen ülkeler için vize çıkarmak gerekiyor tabi. Onun dışında kendi landing kartlarımız var, sadece yolcu bırakıp yolcu almak için gittiğimizde geçerli oluyor. Konaklama sorusuna gelirsek, şirketin anlaşmalı otellerinde kalıyoruz. Evet, çok eşyaya gerek duymadan valizimize temel ihtiyaçlarımızı koymamız bize yetiyor.
Peki, sizlerin uçacağınız bölgeyi veya ülkeyi seçme hakkınız oluyor mu ve acil bir durum olduğunda bir iş arkadaşınızla shift değiştirme durumunuz var mı?
Uçacağımız bölgeyi seçemiyoruz. Çok genişleyen ve hızla büyüyen bir uçuş ağımız var. Ekip sayısı da giderek artıyor. Herkesin talebini karşılayabilmek pek mümkün olamıyor. Acil bir işimiz çıktığında ya da rahatsızlandığımızda Planlama Birimine bilgi vermek yeterli oluyor. Onlar gelmeyen kabin ekibi üyesi yerine bir başkasını o sefere planlıyor. Bunun için hava limanında bulunan Ekip Odasında nöbette bulunan kabin ekipleri zaten var. Ya da ev nöbetleri de verilebiliyor. Her an planlanabilecek başka bir kabin memuru bulunuyor.
Bu sorumuz gerçekten müşteri odaklı olduğunuzu bir kez daha gösterdi. Kısacası iki eliniz kanda olsa yine telafi ediliyor. Peki, yine farklı ve çılgın bir soru daha geldi; pilot kabini nasıl bir yer, gerçekten heyecan verici ve içerisinde bir çok tuş olan bir yer mi?
Aynen o şekilde karmaşık butonların, bir sürü düğmenin bulunduğu bir kabin. Tabi işin tekniğini bilen Kokpit Ekibi bizler değiliz. Ancak çok dikkat gerektiren hassas bir görevleri var. Uçaktaki kargonun, kabin ekibinin, yolcunun emniyetinden motor çalıştığı andan motorun durduğu ana kadar kaptanlar sorumlu. Yürekten saygı duyuyorum.
Bizim için vakit ayırdınız, çok teşekkür ederiz. Bu harika röportajın bir benzeri daha olmadığını düşünüyorum. Bu kadar içten ve sıcak kanlı davrandığınız için çok teşekkür ederiz. Ayrıca buradan herkese hava yolu çalışanlarının gerçekten içten ve samimi olduklarını söylemek istiyorum. Tekrar görüşmek üzere, lütfen kendinize iyi bakınız havada ve karada. 😊
Eğitimlerle ilgili fotoğraflar:
