Birçok bölümde olduğu gibi çeviribilim bölümü öğrencileri de bu yıl dört senelik eğitim öğretimini tamamlamış bulunmakta. Mezun olan genç çevirmenler çeviri bürolarında, uluslararası şirketlerde veya serbest tercüman olarak piyasada mesleklerini icra etmekte. Ancak kariyer planlamasında akademik kariyer düşünen veya Çeviribilim alanında uzmanlaşmak isteyen birçok öğrenci yüksek lisans programlarına başvurmakta.
Çeviri blog yazarlarından Tuğçe Ören Çeviribilim bölümüne ilişkin çeşitli üniversitelerde bulunan yüksek lisans programlarından ve kayıt koşullarından daha önce bahsetmişti (bkz. Çeviri Blog| Lisans Bitiyor, Yüksek Lisans Rehberi ).
Özetleyecek olursak, çoğu yüksek lisans programında olduğu gibi çeviribilim yüksek lisans programında da birçok üniversitenin ALES, Yabancı Dil Sınavı, lisans mezuniyeti gibi ön koşulları bulunmaktadır. Bu bağlamda her üniversitenin kendi belirlediği yüzdelik puanlamalar mevcuttur. Örneğin İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Bölümü’nün yüksek lisans programında ALES %50, Yabancı Dil Sınavı (YDS; Yökdil, TasDaf…) %10, mezuniyet not ortalaması %10, mülakat %30 gibi yüzdelik puan dağılımları mevcuttur.
Peki, yüksek lisans programı kapsamında asıl, yedek ve özel öğrenci statüleri ne anlama gelmekte?
Asıl öğrenci, yapmış olduğu başvuru sonucunda açılmış olan kontenjan sıralamasında kayıt yaptırmaya hak kazanan öğrenci statüsüdür. “Kazanan” olarak nitelendirilen bu statünün yanı sıra “yedek” kazananlar açıklanmaktadır. Asıl kazanan öğrencilerden kayıt yaptırmayan öğrenci olduğu takdirde kayıt yaptırma hakkı, açıklanan listede yedekte bulunan öğrenciye aktarılmaktadır. Kayıt yaptırma hakkına erişen yedek öğrenci, asıl öğrencinin sahip olduğu tüm haklara sahip olur.
Özel öğrenci ise, yukarıda bahsi geçen yüksek lisans başvuru koşullarından birini dahi yerine getirmemiş olsa bile yüksek lisans programına dahil olan öğrencidir. Özel öğrenci, dahil olduğu programın sadece belirli derslerine girmeye hak kazanır ve üniversitenin yüksek lisans programı için gerekli koşulları kayıt yaptırdığı sene içerisinde yerine getirmelidir. Bir sonraki akademik yılında özel öğrenci, yerine getirmesi gerektiği yüksek lisans koşullarıyla birlikte programa dahil olmamış öğrenci gibi yüksek lisansa başvurusunu gerçekleştirir ve diğer başvuru yapan aday öğrenciler gibi başvuru sürecine baştan başlar. Bazı kaynaklarda özel öğrenci, misafir öğrenci olarak da adlandırılmaktadır. Diğer öğrenci statülere kıyasla özel öğrenci hangi üniversitede kayıtlı olursa olsun katkı payı ödemek zorundadır. Özel öğrenci statüsünde başvuruda bulunmak için ilgili üniversitenin öğrenci işlerinden bilgi alması ve başvuru için ilgili üniversitenin resmi web sayfasında duyuruları takip etmesi önerilir.
Kaynakça:
İÜ-Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği
YTÜ – Özel Öğrencilikle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Akademik Kadro-Yüksek Lisans ve Doktorada Özel Öğrenci Olmak