Geçtiğimiz yıllarda Kürt dilbilimcilere göre “Kürtçenin varlığı, Kürtçe kaç yaşında?” konuları gündemdeyken şimdi yeni bir gelişmeyle karşı karşıyayız. Kürtçe üzerine yayınlanan yeni bir habere göre:
Qamişlo’da yaşayan Zara Cemal Xilo (40), doksanlı yıllardan bu yana Kürtçe üzerinde araştırmalar yapıyor, 21 senedir Cizre bölgesine bağlı köylerde unutulan ve kaybolan Kürtçe kelimeleri toplamaktadır ve şu ana kadar 9 bin 500 sözcük toplamıştır.
Zara Cemal Xilo, kaybolmaya yüz tutmuş Kürtçe kelimeleri ve unutulan sözleri bir araya getirmek hedefindendir.
Kendisi, Kürtçenin tamamen yasaklandığı Suriye’de asimilasyon politikalarının önüne geçmek için Rojava’da evlerde gizlice yapılan eğitimlere katılarak Kürtçe öğrenir. Kürtçe tutkusu derinleştikçe, köyleri dolaşmaya başlar. Tek tek kelimelerin kelimelerin, deyimlerin, atasözlerin peşine düşer.
12 Mart 2004 serhildanının ardından Suriye rejiminin Kürt halkına yönelik baskıları artınca, Zara Cemal Xilo tümüyle yeraltına çekilir ama çalışmalarını daha sistematik bir hale getirir.
Cizre bölgesindeki tüm köyleri tek tek dolaşır. Yaşlılardan, kadınlardan unutulmaya yüz tutmuş Kürtçe kelimeleri öğrenir ve bunları defterine kaydeder. Topladığı kelimelerin artık kaybolmayacağını belirten Xilo, “Her ne kadar asimilasyon siyaseti Kürt halkına dayatılmışsa da Kürt dili kaybolmadı” diyor.
“Şiirlerden efsanelere, özdeyişlerden fıkralara, şifa reçetelerinden yemek tariflerine kadar birçok bilgi dille birlikte yok olup gidiyor” diyen Xilo Kürtçenin yaşatılması için akademik çalışmaların daha da geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Qamişlo’da Kürtçe eğitim veren Zara şimdi ise topladığı kelimelerden bir sözlük hazırlıyor.
Dil, kültür ve tarih birbirinden ayrılmaz unsurlardır. Çok uluslu milletlerin kaderinde ise asimilasyon kaçınılmaz bir gerçektir ve maalesef asimile edilen kültürle birlikte diller yavaş yavaş yok olmaktadır. Bu bir gerçek ve biz bu gerçeği izliyoruz. Umarız bu konudaki çalışmalar gelişir ve bizler için yeni araştırma konuları çıkar. Yeni yazılarda görüşmek dileğiyle…
Kaynakça
tr.zer.news
