Geçtiğimiz hafta Stara Zagora’daki (Eski Zağara) Türkçe sokak isimlerinin değiştirilmesi üzerine bugün konu ile ilgili Bulgar parlamentosunda tartışmalar yaşandı. Bulgar siyasetçilerin ikiye bölünmesi bir yana bazı vekiller, “Toplumda diyaloğa ihtiyaç var. Bu bizim demokrasimize ve toleransımıza darbedir.” dediler.
♦
Bulgaristan’ın güneydoğusunda bulunan Eski Zağara’da ortalama 838 sokağın Türk ve Arap kökenli isimler ile adlandırıldığı gerekçesi ile adlarının değiştirilmesi istemi ülkede ciddi bir krize yol açtı. Bu kriz ardından çarşamba günü (6 Haziran 2018) bir araya gelen vekillerin öncelikli gündem maddesi ise Eski Zağara’daki ad değişikliği idi.
Hak ve Özgürlükler Adaleti Partisi (MRF) Eski Zağara’da alınan kararı kınarken, MRF lideri Mustafa Karadayı’nın açıklaması ise şöyle oldu:
“Alınan bu karar Bulgar demokrasisi ve hoşgörüsü için çanların çalmasına sebep oluyor. Toplumumuzda diyaloğa ihtiyacımız var ve bu hareketler demokrasinin durumunu, ülkenin geçmişini ve geleceğinin yansımasıdır.”
Karadayı açıklamasını yaptığı esnada, parlamento sözcüsü olan Tsveta Karayancheva, Türk siyasetçinin mikrofonunu kapattı. Buna tepki olarak MRF’li vekillerin, Karayancheva’nın istifası için slogan atmaya başlaması ile mikrofonu tekrar açtı ve Karadayı açıklamalarını sürdürdü. Süren açıklamalarında Bulgaristan Başbakanı Boyko Borissov’u eleştirdi. Parlamentodan gelen yanıt; Birleşmiş Milliyetçiler vekili Stanislav Stanilov, Bulgar etnik modelinin MRF veya MRF’nin kurucusu Ahmed Doğan tarafından oluşturulmadığını ifade ediyorken “Bu model Osmanlı’dan bağımsızlığımızı ilan ettikten sonra Bulgarlar tarafından kuruldu. Türkiye’de hiçbir yerde Bulgar ismine denk gelemezsiniz” şeklinde oldu.
Anımsamakta yarar var:
+ Dil bilimcilere göre lehçeleri ile Bulgarcaya 2 bin 500’ü aşkın Türkçe ve Arapça kökenli sözcük ve deyim girmiş bulunuyor.
+Bulgaristan’da 1934 yılında yürütülen Bulgarlaştırma kampanyası sırasında dönemin İçişleri Bakanı Petar Midilev’in talimatı üzerine ülkede bin 875 köy, kasaba ve şehir isimleri Bulgarcaya çevrilmişti.
+Siyasal bilimci Prof. Daniel Smilov, Bılgaria (Bulgaristan) isminin de Türk kökenli olduğuna değinmiş, ülke adının etimolojik kökeninin “karma halk” anlamına gelmesine dayanarak “Bılgaria, Hibridya (Hibridistan) şeklinde mi olmalı?” şeklinde bir soru ortaya atmıştır. Sorusunun aslında Balkanlar’a dek uzandığını kaydetmiş ve ülkenin, hatta yarım adanın adını veren Balkan dağının geçmişte Bulgaristan’da “Stara Planina” (Eski Dağı) olarak değiştirildiğini de anımsatmıştır.
Kaynak
Türkiye Gazetesi- Bulgaristan’da Türkçe ve Arapça Yer Adları Değişimi
