Dil, toplumların kendi arasında anlaşmasını sağlayan en etkili iletişim biçimlerinden biridir. Dünyada konuşulmakta olan 6000 dil olduğu düşünülmektedir. Birleşmiş Milletler tarafından verilen rakamlara göre ise bu sayı 8000‘i buluyor. Yine Birleşmiş Milletler tarafından paylaşılan verilere göre, şu an için dünyada 7000 bin ile 8000 bin arasında dil var. Konuşulan dillerin yarısının konuşan nüfusu 10 binden az. Bu dillerin takriben 4/1’inin konuşan sayısı bin kişiden az. Avustralya’da 108, Hindistan’da 198 ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 190 kadar dil, tehlikede olan diller sınıfına alındı.
Uluslararası bir haber sitesinin yapmış olduğu araştırmaya göre ise Türkiye’de Türkçe ile beraber toplam 36 dil konuşuluyor. Dünyanın unutulmuş dillerini de düşünürsek yeryüzünde Babil Kulesi’nden beri oldukça fazla dil oluşmuş, konuşulmuş ve çoğu miladını doldurmuş ve yok olmuş.
Tatlı Rekabet
En uzun kelimenin bulunması adına en çok konuşulan dilleri baz alarak bir yarışma düzenlenmiş.
Herkes ilgilendiği dillerdeki en uzun kelimeyi belki merak edip araştırmıştır, işte yarışmada bu meraklıların “Acaba en uzun kelimesi hangisi olabilir?” düşüncesiyle yola çıkmış ve merkezi Fransa’nın Lyon kentinde bulunan Euronews kanalı, içinde Türkçe’nin de bulunduğu 10 farklı dilde tatlı bir rekabete imza attı.
Euronews bu 10 dili konuşan çalışanlarından kendi dillerindeki en uzun kelimeyi bulup kameraların karşısında telaffuz etmesini istedi. Bu ilginç ve eğlenceli yarışmayı tam tamına 75 harf ile Türkçe kazandı!
Türetilen kelime ise şu şekilde:
Muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesinesiniz.
Bir çırpıda söylemenin oldukça zor olduğu bir kelime, biz denedik siz de deneyin.
Oxford İngilizce Sözlük’te en uzun İngilizce kelime bir akciğer hastalığını tanımlamak için kullanılan;
pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis
Ancak uydurulan sözcükler ve teknik ifadeler dışarıda bırakılırsa, en uzun kelime 28 harflik “antidisestablishmentarianism”. Bu sözcük İngiliz Kilisesi’nin devletten ayrılmasına karşı olma pozisyonunu tanımlıyor.
Fransızca, İspanyolca ve İtalyancadaki en uzun sözcükler 30 harfin altında.
İspanyolcadaki 23 harfli “electroencefalografista” sözcüğü, elektroenselogram (beyin dalgaları çizelgesi) yapan sağlık çalışanlarını tanımlıyor.
Fransızcadaki 25 harfli “anticonstitutionnellement” kelimesi ise anayasa ya da usulle ilgili kurallarla uyumlu olmayan bir şeye atıf yapıyor.
İtalyancadaki 26 harfli “precipitevolissimevolmente” ise bir zarf; mümkün olduğunca hızlı, anlamına geliyor.
Türetmenin ayrı bir tadı vardır. Türkçe muazzam zenginlikteki dil kültürü ile türetilmeye ne kadar müsait olduğunu göstermektedir. Akıllara uzun soluklu kelimeler diyince özellikle bilimsel ya da yasal terimleri karşılamak için uzun bileşik kelimeler üretmesiyle ünlü bir dil olan Almanca gelebilir. Bu kelimeler Almanya’da ‘solucan sözcükler‘ olarak biliniyor. Bu durumda “Almanca dururken nasıl Türkçe en uzun kelimeye sahip olabilir?” gibi bir soru akla gelebilir elbette. Aslında en uzun kelimelerden biri Mecklenburg Batı Pomerania eyaletinde 1999 yılında ortaya çıkmış olan “Rindfleischetikettierungsueberwachungsaufgabenuebertragungsgesetz” ile Almancadır. Fakat “Sığır etiketleme gözleme yasası” anlamına gelen bu kelime 63 harften oluşmaktadır. Avrupa Birliği’nin, büyükbaş hayvanlarla ilgili testler konusunda yaptığı yasa değişikliği ardından bu sözcük de kullanılamayacak hale geldi. Sözlüklerden çıkarıldı. Şuana dek Resmi Almanca Sözlüğü içerisine giren en uzun kelime “Otomobil mükellefiyet sigortası” anlamına gelen “Kraftfahrzeughaftpflichtversicherung” kelimesidir.
Farklı dillerde oldukça uzun kelimeler olsa da bu yarışmanın kazananı Türkçe olduğu için Çeviri Blog ailesi olarak gururluyuz, mutluyuz. Konuyla ilgili telaffuz videosunu izlemek için lütfen buraya tıklayınız.
Kaynakça:
