God dag!*
(*İyi günler!)
Doğa harikası fiyortları, eşsiz kuzey ışıkları, tütsülenmiş etler ile yapılan leziz yöresel yemekleri, Krumkake‘nin (Norveç’e özgü bir çeşit kurabiye) enfes çıtırtısı, düşük suç oranı, huzurlu yaşamı, taze havası ve ömür uzatan doğası ile Norveç!
Norveç’in orijinal adının bir zamanlar, “Kuzey Yolu” anlamına gelen “Nordweg” olduğunu biliyor muydunuz?
Kitaplarda okuduğumuzdan, filmlerde gördüğümüzden daha fazlası olan Norveç’in dili ile ilgili bazı gerçekleri duymaya hazır mısınız?
Önce gözünüzü korkutup sonra umut ışıkları serpiştireceğimiz bir yazı…
Norveççe öğrenmek ya da öğrenmemek, işte bütün mesele bu!
Geçtiğimiz günlerde “Dünyanın öğrenilmesi en zor 25 dili” adlı bir listeye denk geldim. 23.sırada Norveççe ile karşılaştım. Öğrenilmesinin zorluğunu şu şekilde açıklamışlar:
“İskandinavca da denen Kuzey Cermen dil ailesine bağlı Norveççe, Danca ve İsveççe ile çok yakındır ve birini bilen bir kişi diğerlerini de anlayabilir. Bunun temel nedeni ise iki dilin gramerinin tamamen aynı yapıda ve kalıpta olması.”
Norveççe harf okunuşları:
æ-Æ – uzun e
ø-Ø – ö ya da ou
å-Å – uzun o olur
c – se
u – ü
o – u
j – y
sj , skj , kj – ş
gj , hj – y
Norveççe dilinden birkaç kelime:
vår – ilkbahar
granateple – nar
rødt – kırmızı
lepper – dudak
ku – inek”
Bu açıklamanın üzerine, neden zor olsun, dedim. Kolaylıkla öğrenebilmenin yolu zorluklarından
daha fazladır ne de olsa.
Peki ya gerçekten, neden Norveççe?
Dili Tanıyalım…
Norveççe:
Norveç’te konuşulan ve İskandinavca da denen Kuzey Cermen dil ailesine bağlı bir dildir. Norveççe, Danca ve İsveççe ile çok yakındır ve birini bilen bir kişi diğerlerini de anlayabilmektedir. Özellikle bir Danimarkalı ve Norveçli birbirlerinin dillerini çok kolay okuyup anlayabilmektedir, bu iki dilin gramerinin tamamen aynı yapıda ve kalıpta olmasından kaynaklanır.
16.yüzyıldan 19.yüzyıla kadar Norveç’in resmi dili Danca iken, yeni bir dil olarak Norveççenin oluşturulması, milliyetçilik ve edebiyat tarihi ile ilişkilidir. Norveç hükumeti tarafından belirlenen iki çeşit yazılı Norveççe vardır;
bokmål (edebi kitap dili) ve nynorsk (yeni Norveççe).
Dil reformları ile çoğu yazma ve konuşma kolaylığı söz konusu olmuştur. Bu reformlar daha çok Nynorsk Norveççesinde etkili olmuştur. Bu yüzden günümüzde Bokmål, muhafazakâr Norveççe, Nynorsk ise radikal Norveççe olarak kabul edilmektedir.
Neden Öğrenmeli, Nasıl Öğrenmeli?
Niyetiniz Norveç’te yerleşik bir hayat sürmekse ya da eğitim için orada bulunacaksanız mutlaka öğrenmeniz gerekmektedir. Her ne kadar Norveç halkı İngilizceye ileri düzeyde hakim olsa da yaşamınızı sürdürmek ve eğitim almanız için ülkenin dilini bilmeniz gerekmektedir. Ek olarak;
∇”Norveç üniversiteleri herkes için ücretsizdir, hatta yabancılar için bile.”∇
İlgi ya da sempati duyan kişilerin de bu dili öğrendiği bilinmektedir ancak ülkemizde maalesef İngilizce ya da Almanca kadar zengin bir kaynak çeşitliliği bulunmamakla birlikte Norveççe dersi alabileceğimiz yerler de oldukça kısıtlıdır. Kendi kendinize öğrenebileceğiniz çeşitli uygulamalar ile temel seviyede , basit cümleler ile günlük yaşantınızı sürdürebileceğiniz yetiye ulaşmanız mümkün.
Diğer dillere oranla gözle görülür bir zorluğu bulunmamakla beraber, keyifli bir öğrenimi vardır.
Norveççe* Öğrenmeye Karar Verdiğinizde Kendinize Şunları Sorun, Söyleyin ve Dürüst Olun:
1- Bu dili öğrenme gerekçem ne?
2- Kendime, dili öğreneceğime dair söz verebiliyor muyum?
3- Aynı sözü vermiş bir destekçi bulabilir miyim?
4- Bulduğum kişiye imrenip ondan ilham alacağıma dair söz veriyor muyum?
5- Pratik yaparak öğrenme avantajı sağlamak konusunda elimden geleni yapacak mıyım?
6- Deli diyorlar bana, desinler değişemem… Kendi kendime konuşmaya gayret edecek miyim?
7- Bu dili konuşacak birileri bulmak zorundayım, dilin ait olduğu ülkeye de gidebilirim, dili konuşan birileri ile karşılaştığımda ya da ülkeyi ziyaret ettiğimde “mutlaka o dilde konuşmaya” özen gösterecek ve deneyecek miyim?
8- Yanlış yapmaktan korkmam! Benim hatalarım da güzel, hatalarımı düzeltmekten, hatalarımla yüzleşmekten korkmamaya söz veriyor muyum?
9- Öğrendiğim dilde şarkı söylemeye, film izlemeye, dizi takip etmeye, radyo dinlemeye, bulmaca çözmeye hatta yemek tarifi almaya ve eğlenmeye de vakit ayıracak mıyım?
10- Hedeflerimi belirleyip hedeflerimi gerçekleştirdiğimde kendime harika bir hediye alacağım!
*Aslında bu maddeler yalnız Norveççe için değil diğer tüm diller için de geçerlidir diyebiliriz.
BONUS:
Geceleri sadece yıldızların göründüğü sessiz ve temiz gökyüzü.
Dilleri tanıdığımız bir yazını daha sonuna geldik, veda ederken
“Ha Det Bra!”*
diyelim, içeriğimize uygun olsun.
Sevgiyle kalın.
(*Güle güle.)
Kaynakça
Görseller
