Almanca telaffuzu eğlencelidir, eğer gerçekten öğrenmek isteniyorsa. Almanca telaffuzu zor değildir, eğer sabırla ilerlenirse.
Almanca telaffuz konusunda yapılan hatalar özellikle “Almanca yazıldığı gibi okunan bir dildir” düşüncesinin hakim olmasından kaynaklanmaktadır. Bu düşüncenin doğru olmadığını görmekteyiz. Öğrenme eylemi sırasında öğretilerin tam tamına ve harfi harfine uygulanması halinde hata yapmak için bir neden olmayacağı ortaya çıkacaktır. Ancak yine de bazı önemli noktaları belirtmek gerekmektedir.
♦ Türkçe dili, yapısı ve karakter özelliği olarak Batı dillerinden farklı olması sebebi ile kelimenin başında bulunan iki sessiz harfin okunuşu zorluk gösterir. Söz gelimi “spor” kelimesini “ispor” şeklinde okuma eyilimi gösterilir. Yine bu örneğe benzer olarak “Stanbul, statistik, Sparta” gibi kelimeler dilimize “İstanbul, istatistik ve Isparta” olarak geçmiştir. Böylelikle baştan iki sessiz harfin önüne bir sesli harf getirilerek telaffuzdan kolaylık sağlanması yoluna başvurulmuştur. Ancak Almanca’da aynı yola başvurmak elbette hatalı olacaktır. Nitekim;
stehen [‘ste:ın]
Slawe [‘sla:vı]
Spaziergang [şpa’tsi:rgang]
gibi bir takım kelimeler yukarıda sözü edilen sebepten dolayı
[iş’te:ın] ya da [şi’te:ın]
[ıs’la:vı] ya da [sı’la:vı]
[ışpa’tsi:rgang] ya da [şıpa’tsi:rgang]
şeklinde okunduğunda hatalı olacaktır. Bunun gibi
klug [klu:k]
krank [krank]
fragen [‘fra:gın]
vb gibi kelimeleri
[ku’lu:k]
[kı’rank]
[fı’ra:gın]
şeklinde yanlış olarak telaffuz etmemek adına dikkat edilmelidir.
♦ Bilinen hatalardan bir diğeri ise gereksiz yere ulama yapılmasıdır. Türkçe’de genellikle sessiz bir harfle bitmiş olan kelimelerin ardından sesli harf ile başlayan bir kelime geliyor ise bu sessiz ve sesli harfler birleştirilerek bir ulama yapılır: Söz gelimi “kör adam” sıfat tamlamasını iki kelimeyi ayrı ayrı okuyarak değil de “r” ve “a” harflerini birleştirerek [‘köradam] olarak okuruz. Bir başka deyişle bu iki harf (r, a) arasında boşluk bırakmayız. Ancak Almanca’da bunun tam tersi söz konusudur. Sözgelimi;
der Apfel
kelimesi Türkçe’de alışılmış olduğu üzere
[de’rapfıl]
olarak değil de
[de:r ‘apfıl]
olarak okunmalıdır. Aşağıda yer alan örnekleri de dikkatle inceleyerek bu hataya düşmemeye çalışılmalıdır.
| Kelime | yanlış | doğru |
| schöner Ort | [‘şönerort] | [‘şönır ort] |
| Der Arzt | [de’rartst] | [de:r a:rtst] |
| man ist | [ma’nist] | [man ist] |
| wir üben | [vi’rü:bın] | [vi:r ü:bın] |
| nach Ankara | [na’hankara] | [na:h ankara] |
♦ Üzerinde durulması gereken bir başka hata ise “z” harfinin okunuşundadır. Bilindiği üzere “z” harfi Almanca’da [ts] şeklinde telaffuz edilir. Ancak başta belirtilen sebepten dolayı bu yan yana iki sessiz harfin okunmasında oluşacak olan zorluğun giderilmesi için araya bir “ı” harfi getirilmektedir ki bu yanlıştır. Sözgelimi “Zeit” kelimesini [tsayt] değil de [tısayt] şeklinde telaffuz etmek gibi.
“z” harfinin okunuşunda belirgin olarak meydana gelen bu hata genel olarak kelimenin neresinde olduğu fark etmeksizin yan yana iki sessiz harfin bulunduğu yerlerde de söz konusu olabilir. Ancak dikkat ve özenli çaba ile bu hatanın önüne geçebilmek oldukça kolaydır.
zurück [tsu’rük]
Azetat [atse‘ta:t]
Kaynak: Kubilay, Aysun (1977). Almanca Telaffuz. III.Cilt. İstanbul: FONO Mektupla Öğrenim Kurumu
(Denetleyenler: Holger Knudsen, Peter Pajonk)
