Üniversite adayları için yorucu bir dönem bitip yeni bir sayfa açılacakken, bizler de yabancı dil sınavına girip bu alanda tercih yapacak arkadaşlarımızı bilgilendirmek; okullar ve bölümler ile ilgili güncel gelişmeleri paylaşmak istedik.
YÖK, üniversitelerde açılması istenilen bölümler için gerekli kriterleri 2015 yılında yayınlamıştı. Bu kriterlere göre; üniversitelerde yeni bir programın açılabilmesi için doluluk oranı, başvuruların yapıldığı dönem itibariyle en az %85 olmalı. Bu durum vakıf üniversiteleri için de geçerli. Ayrıca, önceki yıllarda açılmış bir bölüm, eğer başvurular yeterli değilse kapatılıyor. Yani açılması istenilen veya var olan bir bölüme rağbet %85’in altındaysa o bölümün açılma talebi reddediliyor veya kapatılıyor.
Birçok üniversiteden rektörlerin bu konuya ilişkin yorumları ise şu şekilde;
○Çok fazla bölüm/program açıldığında, öğrenciler mezun olduktan sonra istihdam sorunu yaşıyor.
○Devlet üniversitelerinde, rağbet görmeyen bölümler için kamu kaynağı tahsis edilmesi yanlış.
○Bölüm açmak için, doluluk oranı ve rağbetten ziyade; sektörlerin iş gücü göz önüne alınmalı. Mesela öğretmenliklerde atama sıkıntısı varken halen birçok üniversite bu dalda mezun veriyor ve bu durum öğrencilerin geleceğini olumsuz etkiliyor.
Lisans programlarının açılıp öğrenci alımı yapılabilmesi için, bölümde ders verecek yeterli sayıda öğretim üyesinin kadroda gözükmesi gerekmekte. YÖK’ün öngördüğü kriterlerde; mezun olacak öğrencinin alacağı unvandan, öğrencilere sunulacak her türlü hizmeti kapsayan akademik ve fiziki altyapıya kadar detaylar bulunuyor.
Tercih dönemine yaklaşırken unutulmaması gerekilen bir diğer konu da kapatılan okullar: Turgut Özal Ünv., Zirve Ünv., Gediz Ünv. ve diğer bazı okullar artık hizmet veremeyecek.
2016 İtibariyle Açılan Yabancı Dil Bölümleri
●Gaziosmanpaşa Ünv. – İngiliz Dili ve Edebiyatı
●Adnan Mendered Ünv. – İngilizce Öğretmenliği, Alman Dili ve Edebiyatı
●Ağrı İbrahim Çeçen Ünv. – İng. Mütercim Tercümanlık
●Ardahan Ünv. – Gürcü Dili ve Edebiyatı
●Bayburt Ünv. – İngilizce Öğretmenliği
●Siirt Ünv. – İng. Mütercim Tercümanlık
●İstanbul Ünv. – Çin Dili ve Edebiyatı
●Istanbul Ünv. – Kore Dili ve Edebiyatı
●Kırıkkale Ünv. – Fransızca Mütercim Tercümanlık
●Marmara Ünv. – Alm./ Fr. Mütercim Tercümanlık
●Necmettin Erbakan Ünv. – Dilbilim
2017’de Açılan Fakülteler
●Batman Ünv. ve Kastamonu Ünv. – Yabancı Diller Yüksekokulu
Yeni Açılacak Fakülteler
●Bandırma 17 Eylül Ünv. ve Iskenderun Teknik Ünv. – Yabancı Diller Yüksekokulu
Bu üniversiteler dışında diğer pek çok özel yüksek öğretim kurumunda da yabancı dil bölümleri açıldı.
Yabancı dil eğitimi gören, Dil1/2/3 alanlarından tercih yapacak öğrencilerin kafasına takılan ve bilmeleri gereken bir diğer önemli nokta ise bölümler ve içerikleri. Yıllarca eğitimini alıp kariyere yön verecek bölümler konusunda bilinçli tercih yapılmalı ve önü açık mesleklerin yanı sıra öğrencinin ilgi alanları da göz önünde bulundurulmalı. Bölümler ve içeriklerini sizler için derledik.
1- Mütercim Tercümanlık
Mesleğin tanımını yapacak olursak, çeviri işini sözlü olarak yapan kişi tercüman; yazılı olarak yapan kişi ise mütercimdir. Mütercim, kaynak ve erek dildeki edebi eserleri, bilimsel makaleleri, siyasi/hukuki/teknik metinleri dikkatle inceler, anlam bütünlüğü çerçevesinde çevirir ve çevrilmiş metinlerin kontrolünü yapar. Kendi anadiline ve bildiği yabancı dillere dair gelişmeleri takip eder.
Tercüman, konferanslarda ve toplantılarda eş zamanlı veya ardıl çevirmenlik görevi yapar. Çok fazla pratik ve kişinin kendisini geliştirmesini isteyen bu mesleğin önü oldukça açık.
Akademik ve sözel yetenek beklenilen bu bölümde, dil ve kültürlere ilgi duyan, okuduğunu anlama ve işleme yeteneğine sahip öğrenciler başarılı olabilmektedir. Çalışma ortamı olarak; tercümanlar, sosyal açıdan fazlasıyla yoğunken, mütercimler daha çok yalnız bir ortamda sözcük ve sözlüklerle baş başa kalırlar. İstihdam alanı olarak; çeşitli bakanlıklarda (Turizm, Dışişleri,vb,..) ve yayınevlerinde çalışabilirler ya da kendi bürolarını açarak ilerleyebilirler. Bölümü bulunduran en iyi üniversiteler; Boğaziçi, Hacettepe ve İstanbul Üniversitesidir. Eğitim süresi 4 yıl olup, bu dört yıl içerisinde yazılı ve sözlü dil becerileri, akademik çeviri ve teorik bilgi dersleri verilerek dil ve kültür açısından nitelikli çevirmenler yetiştirmek amaçlanır. Daha son yıllarında bile öğrenciler, çeşitli çeviri büroları, yayınevleri vb. kurum ve kuruluşlarda staj yapabilir ve kendilerine iş ağı oluşturabilirler. Kişi, ister mütercim ister tercüman olsun, kamuda veya özel sektörde yer alabilir.
2-)Yabancı Dil Öğretmenliği
Öğretmen, eğitim kurum ve kuruluşlarında bireylere yabancı dil eğitimi verir. MEB tarafından programlanan müfredata dayanarak öğrencilere yabancı dile dair bilgi ve beceri kazandırır. Öğrencilerin eksik yönlerini tespit ederek, gelişim sağlamaları adına program hazırlar ve öğrencileri yönlendirir. Bu meslekte yer alanlar, MEB’in öngördüğü dillerde (İngilizce, Almanca, Fransızca) eğitim vermek üzere görev alabilirler. Önemli bir hatırlatma yapalım; kullanım alanının yaygınlığından dolayı İngilizce öğretmenleri daha geniş iş olanaklarına sahiptir. Bölümün iş ağı geniş olup, kişi ister ticaret ve turizm rehberi ister üniversitelerde okutman olabilir. Meslek eğitiminin verildiği yer ilgili üniversitenin Eğitim Fakültesidir. Dil ve Edebiyat veya Tercümanlık okuyanlar da YÖK işbirliğiyle açılan pedagojik formasyon programlarını tamamlayıp yabancı dil öğretmeni olabilirler. Bölümün eğitim süresi 4 yıl olup, diğer bölümlerden farklı olarak uygulama dersleri de verilir. İstihdam alanına gelecek olursak; çalıştıkları okul veya MEB kurumlarında görev alabilir ya da doktora eğitimi alarak okutman olabilirler.
3-)İngiliz Dili ve Edebiyatı
Bölüm, İngiliz ve Amerikan başta olmak üzere çeşitli milletlerin dilini, kültürünü ve edebiyatlarını anlamayı; eleştirel bakabilmeyi; etkin yazabilme ve konuşabilmeyi öngörür. Bu bölümü okuyan bir öğrenci, İngiltere’nin edebiyatı aracılığıyla hem bu ülke hem de Batı uygarlıkları hakkında bilgi edinip çıkarımlar yapar. Bölüm müfredatı, Klasik Mitoloji, Edebiyat dönemleri ve hareketleri, tüm çağlarda İngiliz edebiyatı, roman, toplum vb. baz alan dersler içerir. Program, gramer ve kültür bilgisi içermesinin yanı sıra yoğun bir şekilde tarih odaklı olduğundan, bölümü tercih eden öğrencinin tarihe ilgi duyması beklenilir. İş olanaklarına baktığımızda; sertifika almak koşuluyla öğretmen, doktora yaparak okutman olabilirler ya da farklı sektörlerde tercümanlık yapabilirler.
4-)Amerikan Kültür ve Edebiyatı
Program, yoğun olarak Amerikan kültür ve edebiyatını işlerken, toplumun sanatsal, tarihsel, politik, vb.. yönlerini de ele alır. Kişi, kültürler ve toplumlar arası disiplinleri inceler, çıkarımlar yapar. İş olanakları arasında; akademik kariyer yapmak, çeşitli sektör veya kurum ve kuruluşlarda tercüman olarak görev almak veya formasyon alarak öğretmenlik yapmak gösterilebilir.
Kaynakça
