Birçok AB dili, bu yeni kelimeyi bünyesine eril bir isim olarak aldı. Fakat bu konuda ortak bir karara varmak, hiç de kolay görünmüyor.
Avrupa Birliği, yapılan referandumdan çıkan Britanya’nın birlikten ayrılma kararına verdikleri tepkide fikir birliğine varmış olsa da bir önemli soruda hala ortak bir karara varabilmiş değil: “Brexit” kelimesi eril mi, yoksa dişil mi?
Fransızcada Britanya’nın AB’den ayrılma kararı, eril bir kelime olan “le Brexit” olarak biliniyor. Bunun iki olası sebebi var. Bunlardan biri, Fransız diliyle ilgili meselelerde söz sahibi kurum olan Fransız Akademisi (Académie française) bu konuda henüz herhangi bir açıklama yapmadıysa da, Fransızcaya giren her yeni kelime, neredeyse her zaman eril kabul ediliyor. Bir diğer olası sebep ise, “t” harfiyle biten kelimelerin çoğunun eril olması. (la nuit -gece-, la fôret -orman-, la plupart -çoğu- gibi bazı istisnalar da mevcut)
Almanya da bu kelimenin “der Brexit” olarak eril bir kelime olduğuna karar vermiş gibi görünüyor. Bu, “it” ile biten birkaç kelimenin (das Fazit -sonuç- ve das Dynamit -dinamit- gibi) eril ya da dişil olmayıp cinssiz bir sözcük olması göz önünde bulundurulduğunda tuhaf görünebilir.
Ancak Almanca öğrenen herhangi bir kişinin bildiği üzere, Almancada bir ismi dişil, eril ya da cinssiz yapan durumlar Latin dilleriyle kıyaslandığında daha belirsizdir. “Der Brexit” kullanımı, belki pek akıllıca olmasa da, yine eril bir kelime olan “der Profit” kelimesinden kaynaklanıyor olabilir. Daha akla yatan bir açıklama da Almancada “exit/çıkış” anlamına gelen “der Austritt” kelimesinin de eril olması olabilir.
Aynı şekilde İspanya da, İngilizceden alınan kelimelerin çoğunda olduğu gibi, bu kavramı “el Brexit” şeklinde eril bir kelime olarak kabul etti. Çünkü İngilizceden gelen kelimeler nadiren “o” (çoğunlukla eril) ya da “a” (çoğunlukla dişil) ile biter. Ve İspanya, Latin bir ülke olarak bu kelimeleri cinsiyetlendirmede tercihini erilden yana kullanır.
İtalya, en azından şimdilik bu trendin dışında kalıyor. İtalyan dilinin denetimini yapan Accademia della Crusca, bunun nedenine ilişkin oldukça uzun bir açıklama yayımladı. Bu konuda İtalyanların “Brexit”i tanımlarken eril ya da dişil bir tanımlık kullanmaması, kelimeyi “il Brexit” olarak eril veya “la Brexit” olarak dişil kabul etmesi söz konusuydu. Akademinin kararı ise kesin bir biçimde “la Brexit” kullanımından yana oldu.
Akademi’nin yaptığı açıklamada bu yeni kelimenin dişil olmasının daha uygun olduğunu, çünkü etimolojik olarak “exit=çıkış” kelimesinin İtalyancadaki karşılığı olan “uscita” kelimesinin dişil olduğu belirtildi. Buna ek olarak kelimenin başında bir tanımlık kullanılmasının, yabancı dillerden alınan, karmaşık durumlara ilişkin gerçek ya da varsayımsal olayları anlatan kelimelerle (örneğin la perestroika veya il global warming) tutarlı olacağını da belirtti.
Britanya İşçi Partisi’nin eski Avrupa ilişkilerinden sorumlu bakanı Denis MacShane’in bir tweet’te ileri sürdüğü üzere, Avrupa’da birçok durumda olduğu gibi Almanya ve Fransa bu konuda da görüş birliğini sağladığında muhtemelen Brexit kelimesinin cinsi hakkındaki tartışmanın kazanan tarafında olacaktır. Daha da fazla görüş ayrılığı, Brexit ile ilgili esas tartışmalar başladığında kuşkusuz Britanya’nın lehine olacaktır.
Kaynakça:
