Yüksek öğretim kurumları bünyesinde dil ve tercümanlık bölümlerinde eğitim alan öğrenciler için akademik ve meslekî gelişim açısından en önem arz eden hususlardan biri hiç şüphesiz yurtdışına çıkmanın gerekliliğidir. Zira yurtdışına çıkmış ve yurtdışı deneyimi yaşamış olmak başta öğrendikleri dil için ileride sözlü veya yazılı tercüme faaliyetleri yürütecek olan mütercim – tercümanlık öğrencileri için olmak üzere genel olarak çoğu dil bölümü öğrencileri için paha biçilmez bir fayda sağlamaktadır.
Yurtdışına çıkmış olmak, mütercim – tercüman adaylarının yabancı dillerini geliştirebilmelerine, o dilin kültürünü daha yakından tanıyabilmelerine, yabancı dilin kültür öğelerini kendi kültürlerine aitmişcesine hazmetmelerine, dilbilimsel bağlamın dışarısına çıkmalarına ve böylelikle çeviriye etki eden dildışı öğelerin varlığını ve önemini daha iyi kavramalarına fırsat vermektedir. Diğer bir deyişle, yurtdışı deneyimine sahip olmak mütercim ve tercümanın çeviri sürecinde daha etkili ve kaliteli bir çeviri çıktısı elde etmesine vesile olmaktadır.
Lakin yurtdışına çıkma deneyimi yalnızca sahip olunan dil becerilerini geliştirmekten öteye taşınabilir ve çevirmenin meslekî hayatı için bir kariyer fırsatına dönüştürülebilir.
Her ne kadar mesleğini diplomasi, turizm, ticaret, seyahat ve benzeri alanlarda icra eden tercümanlar için, yurtdışına çıkmak mütemadiyen gerçekleştirilen bir eylem haline dönüşse de, bu durum, proje tekliflerini çoğunlukla elektronik ortam üzerinden alan ve projelerini tamamlamak için yalnızca internet bağlantısına gereksinim duyan birçok çevirmen açısından her zaman söz konusu olmamaktadır.
Dolayısıyla bir çevirmen yazılı çeviri hizmet taleplerini ekseriyetle bulunduğu ülke sınırları içinden aldığı için bu durum, hiç şüphesiz birçok kişiyi, çevirmenin yurtdışında çalışma şansının çok düşük olduğu ya da çalışma imkanı elde edemeyeceği düşüncesine sevk edecektir.
Fakat fırsatlar değerlendirildiğinde çevirmenlerin kaynak dillerinin hedef, hedef dillerinin kaynak dil haline geldiği ülkelerde de çalışma imkanlarına sahip olduğunu söylemek mümkündür.
Çevirmenlerin, çevirmen kimliklerini kullanarak yurtdışında değerlendirebilecekleri iş olanaklarını ana hatlarıyla şöyle sıralamak mümkündür:
- Türk firmalarla iş ortaklığı bulunan yabancı firmalar
Yurtdışında iş imkanı elde etmek isteyen çevirmenler sektörel bazda ilişki içinde olan ve stratejik veya ticari ortaklık içinde bulunan firmaların yabancı ayağında olup, iki şirket arasındaki iletişimi kolaylaştırabilir, bilgi akışını etkili bir şekilde düzenleyebilir, birtakım belge ve dökümanların çevirisi görevini üstlenebilirler. Fakat bazı durumlarda ticari piyasa felsefesi buna izin vermeyebilir ve yabancı firmaların kendi kültürlerinden olmayan bir çevirmene iş imkanı sağlama konusundaki düşüncelerine gölge düşürebilir. Buna rağmen, yurtdışında çevirmenler bu kimliklerini kullanarak çeviri yapmak istiyorlarsa, bu niteliğe uyan firmalarda, kurumsal şirketlerde istihdam imkanı yakalayabilirler.
- Yabancı dilde çeviriye ihtiyaç duyulan Türkçe eserler
Çevirmenlerin yurtdışında faydalanabilecekleri diğer bir iş olanağı ise Türkçeden çeviri hizmeti veren yabancı çeviri işletmeleridir. Bu bağlamda dış devletlerde rağbet gören Türk yazarların edebî ya da edebiyat dışı kitaplarını, Türkçe yayınlanmış bilimsel makaleleri, yazıları, akademik paylaşımları ve benzeri eserlerin çeviri faaliyetlerini yürüten yabancı çeviri işletmelerine başvuruda bulunulabilir. Fakat başarılı bir edebiyat çevirisi yapabilmek çeviri yapılan dil ana dil ya da ana dil seviyesinde profesyonel çalışma yetkinliği şartını koştuğu için, diğer alanlardaki çeviri faaliyetlerine dahil olmak daha sağlıklı olacaktır.
- Sağlık hizmeti veren kurumlarda çalışmak
Çevirmenler, sağlık hizmeti veren kurumlarda çalışarak yabancı dil bilmeyen Türk hastalar (farklı bir hedef dil yetkinliği olan çevirmenlerler farklı diller de kullanabilirler) ve Türkçe bilmeyen sağlık personelleri için tıbbî ve hukuki belgelerin çevirisini üstelenebilir, tarafların birbirleriyle bilgi alışverişini doğru bir şekilde gerçekleştirmelerine katkıda bulunabilirler.
- Gönüllü çevirmenlik projelerine katılmak
Gönüllü çevirmenlik yapmak da yurtdışındaki çevirmenlerin değerlendirebileceği bir iş imkanı kapısını aralamaktadır. Çevirmenler, bulunduğu bölgede sözlü/yazılı çevirisini yapabildiği dil çiftlerinde gönüllü olarak çeviri projelerine katılabilir, uluslararası bağlantılar oluşturarak gelecek iş fırsatlarını güvence altına alacak adımlar atabilirler. Çevirmenlerin, gönüllülük esasasına dayalı olarak yer alacakları projeler kapsamında; paylaşımlarının Türk kullanıcılar tarafından da takip edilmesini isteyen internet siteleri için çeviri yapmak, bildikleri dil çiftlerinin kullanıldığı toplumsal etkinliklere, şenliklere ve aktivitelere katılmak örnek gösterilebilir.
*Görsel için ”Google Görseller”den yararlanılmıştır.
