Bütün bir sene çalıştınız, hayatınızın en heyecanlı, en korkutucu sınavına girdiniz, puanlarınız da açıklandı, geriye bir tek doğru tercih yapmak ve tercih ettiğiniz üniversiteye kayıt yaptırmak kaldı, peki doğru tercih nasıl yapılır? Tercih yaparken hangi şartları göz önünde bulundurmalıyız? Puana göre mi yoksa sıralamaya göre mi tercih yapmalıyız? Kaç binden başlamalıyım? Kim hangi üniversite için ne demiş? Ölü tercih nedir? Yeni açılacak dil bölümleri hangileridir? Bu yazımızda, bütün bu soruları yanıtlamaya çalışacağız.
Tercih rehberimizi “Dil Bölümleri Tercih Rehberi 1-2-3” şeklinde farklı konuları ele alarak açıklayacağız.
ÖSYS TERCİH KILAVUZUNDA YER ALAN TABLO 3A, TABLO 3B ve TABLO 4 NEDİR?
TABLO 3A: 2 yıllık sınavsız geçiş bölümlerini gösteren tablodur. Bu tabloda yer alan bölümlere meslek lisesi mezunlarının sınavsız geçişle yerleşme önceliği vardır. Bu bölümler sınavsız geçişle dolmaz ise o zaman başka alandan ya da düz lise mezunlarından ilgili YGS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili puan türünden en az 140 YGS puanı almış olmak gerekir.
TABLO 3B: sınavsız geçişin uygulanmadığı 2 yıllık bölümlerdir. Bu bölümler sadece YGS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili puan türünden en az 140 almış olmak gerekir.
TABLO 4: Fakülte ve Yüksekokullarının bölümlerini gösteren tablodur. YGS ve çoğunluklada LYS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili YGS- LYS puan türlerinden en az 180 almış olmak gerekir. Dil bölümlerinin neredeyse tamamı bu tabloda gösterilir.
TERCİH ÖNCESİ BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR
LİSANS: Genellikle dört yıl süren üniversite veya yüksekokul öğrenimi. Bu öğrenim sonunda elde edilen ve diploma ile belgelendirilen akademik derecedir.
ÖN LİSANS: İki yıl süren üniversite veya yüksekokul öğrenimi.
YÜKSEK LİSANS (MASTER): Lisans diplomasıyla doktora arasındaki akademik derecedir.
ÖRGÜN (BİRİNCİ) ÖĞRETİM: 1. Öğretim öğrencileri derslere genelde sabah vakitlerinde girmektedirler. Harç diye bilinen katkı payı ücretlerini ödemezler.
İKİNCİ ÖĞRETİM: İkinci Öğretim: Akşam eğitimidir, dersler genelde akşam 17:00 gibi başlar. Birinci öğretimle ikinci öğretim aynı diplomayı alır. İkinci öğrenim okumanın her hangi bir kaybı yoktur. İkinci Öğretimin farkı sadece yıllık harç ücretleri ortalama 1000-1300 tl arasındadır.
ÇİFT ANA DAL: Çift ana dal eğitimi, üniversitenin bir lisans programına kayıtlı olan öğrencinin, ikinci bir lisans diploması almak amacıyla üniversitenin diğer bir lisans programına devam etmesidir
YAN DAL: Yan dal eğitim, üniversitenin bir lisans programına kayıtlı olan bir öğrencinin, bilgisini artırmak amacıyla ikinci bir lisans programından ders almasıdır.
KAMPÜS: Öğrencinin içerisinde yaşam ve aktivite alanı bulduğu; eğitim binalarından kütüphanesine, öğrenci yurtlarından spor salonuna kadar tüm ihtiyaçlarını karşılayabildiği Sosyal Yaşam Merkezidir.
YURT: Şehir dışında bir yüksek öğretim kurumuna yerleştirilen öğrencilere barınma hizmeti sağlayan kurumlara yurt denir. Kredi Yurtlar Kurumu’na bağlı öğrenci yurtları, üniversitelere bağlı yurtlar, kamu kuruluşlarına bağlı yurtlar ve özel yurtlar bulunur.
ÇAN EĞRİSİ: Bir not sistemidir. Öğrencinin notu ancak sınıf ortalamasının üzerinde ise ders geçmeye hak kazanır. Öğrenci sınıf ortalamasının altında kaldığı takdirde dersi tekrar almak zorundadır.
ERASMUS: Erasmus bir öğrenci değişim programıdır. Bununla üniversite öğrencilerinin diğer Avrupa ülkelerinin akademik birikimlerinden faydalanabilmeleri, üniversiteler arası dayanışmanın teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
KREDİ YURTLAR KURUMU (KYK): Yüksek Öğretim kurumlarına yerleşme başarısını gösteren ve belirli şartları taşıyan öğrencilere, burs, öğrenim kredisi, harç kredisi ve barınma imkanı sağlayan kurumdur.
BURS: Bir yüksek öğretim kurumunda okumaya hak kazanmış başarılı ve/veya ihtiyaç sahibi öğrencilere, devlet kurumları, özel şirketler, dernekler, vakıflar tarafından verilen karşılıksız paradır.
DENKLİK: Yurt dışında herhangi bir yüksek öğretim kurumundan diploma alan bir öğrencinin aldığı lisans diplomasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde de geçerli olabilmesi için Yüksek Öğretim Kurumunun(YÖK) standartlarına uygun olması, bu kurum tarafından onaylanmış bir üniversiteden alınmış olması gerekmektedir.
STAJ: Staj, eğitim hayatı boyunca edinilen teorik bilgileri uygulamaya dökme imkanını sağlayan, iş hayatına ilk adımın atıldığı hazırlık dönemidir. Kariyer planlamasının da ilk durağı olan staj dönemi; kariyer yapmak için seçilen sektörü tanıma olanağı vermektedir.
ÖĞRENİM HARCI: İkinci öğretim öğrencilerinin her öğretim döneminde, akademik takvimde belirtilen süreler içinde ödemek zorunda oldukları katkı payıdır. Öğrenim harcını ödemeyen öğrencilerin kayıt ve kayıt yenileme işlemleri yapılmaz.
VAKIF (ÖZEL) ÜNİVERSİTELER: Bir programa ücret karşılığında yerleşebileceğiniz üniversitelerdir.
MÜTERCİM: Mütercim, yazılı bir ürünü (kitap, metin, gazete, ansiklopedi, hukukî veya ticarî sözleşmeler, hukukî kararlar v.s.) bir dilden başka bir dile yazılı olarak çevirmeyi meslek edinen kişidir.
TERCÜMAN: Sözlü iletişimi bir dilden başka bir dile çevirmeyi meslek edinen kişiye denir. Toplantılarda, seminerlerde, konferanslarda ardıl veya eş zamanlı çeviri yapan kişilerdir.
Tercih Nedir?
Tercih, adayın kendi puanını (başarı sırasını) göz önünde bulundurarak gidebileceği yerleri listelemesidir. Bu listeleme sırasında geçtiğimiz yılki yerleştirmelerden elde edilen sonuçları kullanır. ÖSYM taban puanları her yıl sınava giren ve tercih yapan öğrencileri durumuna göre yeniden belirler ve bir sonraki yıl sınava girecek öğrencilerin bilgisine sunar. Bizlerin bu yılki yerleştirmelerde baz aldığımız veriler bir önceki yıl yerleşen öğrencilerin durumlarıdır.
Öncelikle ÖSYM’nin üniversite öğrencileri için hazırlamış olduğu kılavuzları dikkatle incelemenizde fayda var. Bu kitapçıklarda hangi alandan tercih yapmanız gerektiği konusundan kontenjanlara dair pek çok bilgi mevcuttur. Tercih sırası yaparken ilk önce; ÖSYM tarafından yayımlanan tercih kılavuzunu dikkatli okumalısınız. Çünkü orada birçok üniversitenin belli şartları var.
Birçok öğrenci ve veli tercih yaparken bu şartlara dikkat etmemektedir. Zamanınız ve imkanınız varsa okumak istediğiniz okulu mutlaka ziyaret edin hatta üniversitedeki öğretim üyeleri ile görüşmeler yaparak ön bilgiler almaya çalışın. Tercih döneminde pek çok üniversite tanıtım günleri düzenlemektedir, bu günlere katılarak daha iyi bilgiler edinebilirsiniz. Okul tercihindeki diğer önemli nokta ise okul seçimi. Öğrenciler genellikle okulların fiziki ya da sosyal şartlarına bakmaktadırlar ama bunlardan daha önce dikkat etmeleri gereken kriterler: Eğitim ve akademik kadro başarısı, sınıfların kapasitesi, yabancı dile verilen ağırlık, yüksek lisans aşamasındaki çalışmaları gibi.
-Öğrenciler tercih döneminde kendilerine şu sorularını sormalı.”Ben 5 yıl sonra nerede olmalıyım, seçeceğim meslek benim kişisel becerilerime yakın mı, hoşlandığım ve öğrenmek istediğim dil hangisi ya da hangi dil benim ilgi alanımda?”
Tercih yaparken aldığınız puanlara göre değil başarı sıralamasına göre tercih yapmalısınız.
Başarı sıralaması ilk 5 binde olan öğrencilerin tercihlerine ilk bin-2 binden başlamaları ama tercih yoğunlaşmasının 4-8 bin arasında olması tavsiye edilir.
Başarı sıralaması ilk 10 binde olan öğrencilerin tercihlerine 5 binden başlamaları, tercih yoğunlaşmasının da 8-14 bin arasında olması tavsiye edilir.
Başarı sıralaması ilk 15 binde olan öğrencilerin tercihlerine 10 binden başlamaları, tercih yoğunlaşmasının da 13-18 bin arasında olması tavsiye edilir.
Başarı sıralaması ilk 20 binde olan öğrencilerin ilk 13-14 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 15-25 bin arasında olması tavsiye edilir.
Başarı Sıralaması ilk 25 binde olan öğrencilerin ilk 15-16 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 20-30 bin arasında olması tavsiye edilir.
Başarı sıralaması 50 binde olan öğrencilerin ilk birkaç tercihini 35 binlerden yapıp tercih yoğunlaşmasının 40-60 bin arasında olması tavsiye edilir.
Tercih listesinin tamamını doldurmak zorunda değilsiniz.
Başarı sıralamasının yakın olduğu bölümleri sıralarken kararsız kaldığınızda sormanız gereken soru: “Bu bölümü kazanırsam, bir alttakini kazanmadığım için üzülür müyüm?” bu soruya vereceğiniz cevaba göre listenizi oluşturun.
Üniversitelere yeni açılacak ve puanı belli olmayan bir bölüm hakkında taban puan veya başarı puanı fikri edinmek için o üniversiteye yakın değerdeki bir üniversitenin puanlarından faydalanabilirsiniz.
Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerine dikkat edilmelidir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurtdışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu unutulmamalıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye’de, diğer dönemleri de yurtdışında okutulur. Hem Türkiye’de hem de yurtdışında okunan yıllar için bir bedel ödenmektedir
Dikkat edilmesi gereken en önemli bölüm koşulları
Bk. 77. Yabancı dil sınavına İngilizceden girmek zorunludur.
Bk. 82. Yabancı dil sınavına Almancadan girmek zorunludur.
Bk. 84. Yabancı dil sınavına Fransızcadan girmek zorunludur.
Bk. 127. Yabancı Dil Sınavına (LYS-5) Almanca, Fransızca veya İngilizce
dillerinden birinden girmek zorunludur.
Bk. 158. Yabancı Dil Sınavına (LYS-5) sadece Fransızca veya İngilizceden
girilebilir.
Bk. 790. Bu programa sadece K.K.T.C. uyruklu adaylar başvurabilecektir.
Bk. 792. Bu programa sadece T.C. uyruklu adaylar başvurabilecektir
Her bölümün açıklamasında istenilen koşullar yazmaktadır, lütfen bu koşullara dikkat ediniz.
Ölü tercih yapmamaya dikkat edin.
Ölü tercih nedir?
Ölü tercih, tercih listesinde düşük puanlı bölümün yukarıya, yüksek puanlı yerin aşağıya yazılmasıdır. Aday kendi puanından düşük bir bölümü tercih listesinde yukarılara yazdıktan sonra kendi puanından yüksek yerleri tercih listesinde aşağılara yazarsa ölü tercih yapmış olur.
Örnek: Taban Puan / Sıralama
1.Ankara Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı 406 / 7.390
2.Gazi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı 393 / 9.090
3.Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı 437 / 3.940
*Hacettepe Üniversitesinin 1.sıraya alınması ölü tercih durumunu düzeltecektir. 7 binde yerleşemeyen bir kişi 3 binlik bölüme asla yerleşemez. Fakat sıralamaların yakın olduğu bölümlerde; şehir durumuna, kontenjan durumuna bağlı olarak bazen 2. sıradaki sıralaması daha düşük olan bölüme de yerleşebilme ihtimali de vardır.
Örnek: Taban Puan / Sıralama
1.Selçuk Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı 358 / 14.200
2.Akdeniz Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı (İÖ) 360 / 13.900
14.500 sıralamalı bir kişinin örnek tercih listesini incelediğimizde, ölü tercih olmaması için Akdeniz ile Selçuk Üniversitesinin yer değiştirmesi gerekir, fakat diyelim ki Selçuk Üniversitesi çok tercih edildi ve kontenjanları doldu ama Akdeniz çok tercih edilmedi. Böylelikle sıralaması Selçuk’tan daha yüksek olsa da, tercih edilmemesinden dolayı sıralaması 14.500’e kadar kayabilir ve 14.200 sıralamalı yere yerleşemeyen bir kişi 13.900 sıralamalı üniversiteye yerleşebilir. Bu durumlar sıralamanın birbirine yakın olduğu durumlarda tercih edilip edilmeme gibi üniversite ve şehir durumuna bağlı olarak değişebilir.
VAKIF (ÖZEL) ÜNİVERSİTELERİNİ TERCİH EDECEKLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER
Seçeceğiniz üniversitenin ya da bölümün yıllık harç ücretini vakıf üniversitesi ise yıllık ücretini iyi öğrenin. Tercih kılavuzunda kodu 1 başlayan bölümler devlet, 2 ile başlayanlar vakıf, 3 ile başlayanlar Kıbrıs’taki vakıf ve 4 ile başlayanlar yurt dışı üniversiteleridir. Bunların her birinin ücretleri farklıdır.
-Vakıf Üniversitelerinde Öğrenci burslu bölüm kazanırsa ( tam burslu, % 75, % 50, % 25 burslu gibi )yıllık ücretin burs kazandığı kadarki kısmını ödemez.
-Belirtilen ücretler sadece bir yıllıktır ve bu ücretlere yol, yemek, yurt vb. diğer masraflar dahil değildir.
– Özel Üniversiteler de burslu bölüm seçecek adayların: kazanacakları bursların hangi hallerde kesildiğini ve okulun uzaması halinde burslarının geçerli olup olmayacağını araştırmaları gerekmektedir.
TERCİH SIRASINDA YAPILAN YANLIŞLAR
-Farkına varmadan özel üniversitelerin paralı bölümlerini yazmak.
-Bölümlerin gerektirdiği koşul ve açıklamalar hakkında bilgi sahibi olmadan tercih yapmak.
-Kodlamaya hatası yapmak.
-Meslekleri ve üniversitelerin bulunduğu şehirleri araştırmadan tercih yapmak.
-Bölümün hangi dilden sınav gerektirdiğine bakmadan tercih yapmak.
-Bölümün Örgün Öğretim mi yoksa İkinci Öğretim mi olduğunu kontrol etmemek.
-Tercih sıralaması yaparken daha az istediğimiz bölümü daha üst sıraya yazmak.
-Pişman olup okumayacağımız bölümü tercih listesinde bulundurmak.
-Başarı sırası yerine bölümlerin taban puanlarına bakarak tercih yapmak.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Soru: Okul birinciliği kontenjanı nedir?
-Lise eğitimini birincilikle tamamlayan kişiler için ayrılan kontenjandır.
-Okul birincileri sadece mezun olduğu yıl bu hakkı kullanır.
-Okul Birinciliği Kontenjanı (OBK) sadece devlet üniversitelerinde uygulanır.
-Okul Birinciliği Kontenjanı Ek yerleştirme de uygulanmaz.
-Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar sınırlıdır.
-Okul birincisi olarak tercih yaparken avantajınızı kullanmak için ilk 10 tercihinizi kendi sıralamanızın üzerinden yazmalısınız. Diğer tercihlerinizi ise kendi sıralamanıza eşit veya düşük sıralamalı bölümlere yer vermelisiniz.
Soru: Okul birincisiyim. Bu yıl yerleşemezsem önümüzdeki yıl okul birinciliği kontenjanından faydalanabilir miyim?
– Okul birinciliği kontenjanından sadece mezun olduğunuz yıl faydalanabilirsiniz. Sonraki yıllarda okul birinciliği kontenjanından üniversiteye yerleştirilmeniz mümkün değildir.
Soru: Geçtiğimiz sene ÖSYS’de herhangi bir yükseköğretim programına ÖSYM tarafından yerleştirilen bir aday kayıt yaptırmasa ya da kaydını dondursa 2016 ÖSYS’ de puan kaybına uğrar mı?
-ÖSYM tarafından merkezi sistemle bir yükseköğretim programına yerleştirilen öğrenciler, bir sonraki yıl sınava girdiklerinde kayıt yaptırsın ya da yaptırmasın AOBP’ sinin çarpılacağı katsayı yarı yarıya düşürülecektir.
Soru: Tercih listesinin tamamı doldurma zorunluluğu var mı?
-Adaylar tercih listesinin tümünü doldurmak zorunda değillerdir. Tercihlerin tamamının doldurulması kişiye avantajlı olunmasıyla bir ilgisi yoktur.
Soru: Bir bölümü daha üste yazmanın avantajı ya da alta yazmanın dezavantajı var mı?
-Yerleştirilmede tercih sırasının adayın isteğini belirtmenin ötesinde bir önemi, yerleşme avantajı yoktur. Aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer tercih eden adaylarla birlikte YGS/LYS puanlarına göre sıralanmış olarak ve kontenjan dahilinde yerleştirileceklerdir.
Yeni Açılacak Dil Bölümleri (2016)
Siirt Üniversitesi – İngilizce Mütercim Tercümanlık
Sinop Üniversitsi – Turizm Rehberliği (Yüksekokul)
Sinop Üniversitesi – Turizm Rehberliği (İkinci Öğretim, Yüksekokul)
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi – İngiliz Dili ve Edebiyatı
Ardahan Üniversitesi – Gürcü Dili ve Edebiyatı
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi – İngilizce Mütercim Tercümanlık (Yüksekokul)
Adnan Menderes Üniversitesi – İngilizce Öğretmenliği
Adnan Menderes Üniversitesi – Alman Dili ve Edebiyatı (Almanca)
Haliç Üniversitesi- Amerikan Kültürü ve Edebiyatı (%75Burslu)
Haliç Üniversitesi- İngilizce Mütercim Tercümanlık (%75Burslu)
İstanbul Gelişim Üniversitesi- İngiliz Dili ve Edebiyatı (Tam Burslu)
İstanbul Gelişim Üniversitesi- İngiliz Dili ve Edebiyatı (%50 Burslu)
İstanbul Gelişim Üniversitesi- Turizm Rehberliği (Tam Burslu)
İstanbul Gelişim Üniversitesi- Turizm Rehberliği (%75 Burslu)
İstanbul Gelişim Üniversitesi- Turizm Rehberliği(%50 Burslu)
İstanbul Medipol Üniversitesi- İngilizce Öğretmenliği (Tam Burslu)
İstanbul Medipol Üniversitesi- İngilizce Öğretmenliği (%50 Burslu)
İstanbul Medipol Üniversitesi- İngilizce Öğretmenliği (%25 Burslu)
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi- Arapa Öğretmenliği (Tam Burslu)
Sadece LYS-5 Almanca veya Fransızca ile Alan Bölümler
LYS-5 Almanca
Hacettepe Üniversitesi Almanca Öğretmenliği
Ankara Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı
Marmara Üniversitesi Almanca Öğretmenliği
İstanbul Üniversitesi Almanca Öğretmenliği
Marmara Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı
İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı
Dokuz Eylül Üniversitesi Almanca Öğretmenliği
LYS-5 Fransızca
İstanbul Üniversitesi Fransızca Mütercim-Tercümanlık
İstanbul Üniversitesi Fransızca Öğretmenliği
Yıldız Teknik Üniversitesi Fransızca Mütercim-Tercümanlık
DİL BÖLÜMLERİ TERCİH REHBERİ -2. yazımıza ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Ülkemizde hangi dil bölümleri mevcut?
Hangi bölüm hangi puan türünden alım yapmaktadır?
Üniversite seçme kriterleri nelerdir?
Dil mezunlarının çalışma alanları nelerdir?
Pedagojik formasyon veren bölümler hangileridir?
DİL BÖLÜMLERİ TERCİH REHBERİ -3.yazımıza ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Kim, hangi üniversite için ne demiş?
Kaynakça:
https://yokatlas.yok.gov.tr
http://aday.kemerburgaz.edu.tr/
http://www.genctercih.com/
