Tüçeb 4. Ulusal Çeviribilim Öğrenci Çalıştayı Notları
“Çeviri Öğrencisinin Güncellenmesi” konulu 4. Ulusal Çeviribilim Öğrenci Çalıştayı’nı dinlemek üzere sabahın çok erken saatlerinde yola çıktık. Bir önceki gece yaşanan büyük “kasırga” Balkanlar’dan gelmesine rağmen, fırtınanın gözüne yolculuk yapan tüm kararlı gençliği kutluyorum öncelikle. Trakya Üniversitesi Konservatuar Salonu’nun çatısı karşıdaki binanın üstüne uçmuştu fakat bu da kimseyi yolundan çeviremedi. Geniş bir salon olmasına rağmen, çeviri öğrencileri, akademisyenler, çevirmenler ve çeviri işletmesi sektör temsilcileri etkinlik alanını doldurmuştu. Taze çekilmiş Türk kahvesi ikramıyla kendimize gelerek salonda yerimizi aldık.
İlk oturumdan önce Bölüm Başkanı Rahman Bey’in dinamik konuşmasını dinledik. Ardından Sıla Toker moderatörlüğünde ilk oturum başladı. İstanbul Üniversitesi’nden Funda Karabacak, günümüz çeviri dünyasının en çok merak edilen konularından biri olan Çeviri Teknolojilerine Sektörel Bakış konulu çalışmasını bizimle paylaştı. İki anket ile desteklediği çalışmasında çeviri teknolojilerinin olumlu ve olumsuz yönleri ( Olumlu: Süreklilik, bütünlük, zamandan tasarruf, verim- Olumsuz: Çeviri belleği problemleri, ücretlendirme düşüşü, iş gücünün azalması), çeviri teknolojileri tarihi, en çok kullanılan çeviri teknolojileri vb konularda bizi aydınlattı. İkinci konuşmacımız Yaşar Üniversitesi’nden Sinem Nur Güney, hem yurtdışında bir çeviri işletmesinde hem de Türkiye’de bir kamu kuruluşunda yaptığı staj hakkında bilgi verdi. Kamu kurumlarında çeviri teknolojilerinin hala önemli ölçüde kullanılmaması düşündürücü idi ve çevirmenin emeğini sömüren büroların dünyanın her yerinde Yine İstanbul Üniversitesi’nden Betül Gökçe Güneş, Çeviri Teknolojileri’ne Akademik Bakış konulu sunumunda akademik eğitimde çeviri teknolojilerine olan 3 değişik yaklaşımdan, sebeplerinden, sonuçlarından bahsetti ve istatistikler yardımı ile konuya ışık tuttu. Her yıl çeviriye ilişkin bölümlerden 4000’e yakın mezun verildiği bilgisi çok önemliydi.
İkinci oturum Sinem Çam’ın moderatörlüğü ile başladı ve ilk konuşmacılar olan İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden Elifnur Uysal ile Osman Tufan Dublaj Çevirisi’ni anlattı. Özellikle dublaj çevirisinin öneminden, önüne çıkan engellerden, dublaj çevirisinden önce filmlerin başka bir ülkede yayınlanması için konuya sadık kalınarak yeniden çevriminden bahsedildi. Trakya Üniversitesi’nden Soykan Ataman Post Editörlük ve Makine Çevirisi konulu ilgi çeken sunumunda çevirmenlik mesleğinin post editörlük yolundaki ilerleyişinden, yaratıcı vizyona sahip çevirmenlik mesleğinin bu konudaki mutsuzluğundan bahsetti. Son sunum Dokuz Eylül Üniversitesinden Demet Kayabaşı’na aitti. Oyun Yerelleştirmesi: Çeviri Dünyasından Yeri ve Başlıca Çeviri Sorunları başlıklı sunumunda ülkemizde oldukça yeni olan ama dünyada bir süredir uygulanmakta olan oyun yerelleştirmesinin önemi, Gamer dediğimiz hedef kitlenin memnuniyetinin çeviri doğruluğundan daha önemli olmasından, büyük beğeniyle karşıladığımız Snow White masalına atıfta bulunan Mrs. Snow karakterinin Pamuk Hanım diye yerelleştirilmesinden bahsetti.
Öğle arasında Edirne misafirperverliği yine üst seviyedeydi. Bölümün değerli hocaları tarafından nefis bir Edirne Ciğeri ziyafeti çektik. Başta Özge İşbecer Hocam olmak üzere hepsine çok teşekkür ederim.
Son oturum Mehtap Yiğit moderatörlüğü ile Trakya Üniversitesi’nden Melike Battal’ın Toplum Çevirmenliği sunumu ile başladı. Toplum Çevirmenliği’nin tanımının yapıldığı, ülkemizdeki durumunun incelendiği sunum oldukça başarılı idi. Sonra yeni Yüzyıl Üniersitesi’nden Bahar Okutanoğlu sahneye çıktı ve sessiz bir sunuma başladı. Önce şaşırdık, fakat sonra Türkiye’de İşaret Dili ve Tercümanlığı’ndan bahsetmeye başlayınca ilgiyle dinledik. Her dilin hatta her aynı dilde farklı şivelerin bile işaret dilini etkilediğini gördük ve öğrendik. Güncel şarkıları işaret diliyle yorumlayan video çok güzeldi. Son olarak Yeditepe Üniversitesi’nden İlay Koçal ve Anıl Germeç Küreselleşen Dünyada Toplum Çevirmenliği: Türkiye ve Dünyadan Örnekler sunumlarıyla alkışlandılar. İsviçre, İngiltere, Hollanda gibi gelişmiş ülkelerde herkesin kendi dilini konuşmaya hakkı olması ve tüm çeviri masraflarının devlet tarafından karşılandığı bilgisi bizi çok şaşırttı. Daha sonra hazineye olan yükü tarafından yine ilk bütçe kesintisinin bu kalemde yapılması ise bizi şaşırtmadı J
Daha sonra konuşmacıların hepsi sahneye davet edildi ve çalıştay sponsorları olan Dijital Tercüme, Dragoman, Transistent temsilcilerinin ellerinden sertifikalarını aldılar.
Tüm çalıştay boyunca koşturan Alper Çalık ve sunucularımız Enes Balay ve Özlem Özdemir için büyük bir alkışın ardından çalıştay sona erdi. Güzel Edirne’de yeşillikler içindeki çay bahçesinde gençlerle edilen sohbetin tadı damağımızda kaldı.
Senem Kobya
