Oyun çevirilerinde terminoloji çok önemlidir. Genelde oyunlar İngilizce olduğu için bir oyuna Türkçe dil seçeneği eklendiğinde eğer çok kulağımızı tırmalıyorsa oyunu yine İngilizce oynamayı seçiyoruz. Bunun nedeni çevirilerin hiçbir şekilde yerelleştirme yapmadan birebir anlamı ile sunulması. Bu noktada oyun şirketleri, Türkiye pazarını hedeflediklerinde öncelikle oyun terminolojisini çok iyi bilen; bunu Türk kültürüne göre uyarlayabilen, ama bunu yaparken de oyunun konseptinden ve görselliğinden de sapmayacak kalitede çeviri yapacak çevirmenlerle çalışmalılır. Bu görüldüğü kadar kolay bir iş değil. Örneğin Nisan 2015’te Çeviriblog’ta yaşanan Hive kelimesinin çeviri tartışmasına bir göz atalım. StarCraft oyununda Zerg ırkının kullandığı bir yuva var, ismi Hive. Oyunu oynayanlar bilirler, bu Zerg ırkı böcek kolonisi gibi bir ırk ve bir ana kraliçe tarafından yönetiliyor. Oyuna olan kişisel sevgim ve bağımlılığımın(!) yazımın önüne geçmemesi adına daha fazla detay vermeyeceğim. Sonuç olarak bağlamı da doğru koruyabilmek adına Hive kelimesinin tam çevirisinin koza mı, kovan mı, koloni mi, yuva mı, kabile mi olduğu konusunda bir tartışma yaptık. Tüm çevirmen arkadaşlarımız detaylı argümanlar sundu. Oyunu oynamamış olanlar videolar ve görsellerle ön bilgi edindiler. Kimi doğru çeviri olarak koza dedi, gerekçe olarak da Hive binasının amacının birimleri geliştirmek olduğu söylendi. “Oyunda birimler bir süre yumurtanın içinde olgunlaşıp yumurtayı patlatarak doğuyorlar çünkü. Koloni daha çok açık alandaki bir yaşamı anımsatıyor. Zergling’ten Mutalisk’e kadar tüm birimler/üniteler oradan çıkıp, yumurtadan doğdukları ve bunu belli bir süre ipek böceği gibi olgunlaşarak yaptıkları için Koza olmalı” denildi. Koloni, kovan, kabile diyenler ise: “Zerglerde bir birliktelik, birlikte yaşam sözkonusu. Kolonide de öyle. Koza ise tek kişilik, üstelik yaşam(doğum) öncesi bir gelişme, olgunlaşma süreci olan bir kavramdır. Bu nedenle üç sözcük önerilebilir, Kovan, Kabile, Koloni. Ya da varsa bunlar gibi toplu, kollektif yaşam içeren başka bir sözcük olmalı.” dediler. “Eğer bu kurgu ırk humanoid değilse, insan topluluklarına özgü yerleşim yerleri isimleri kullanmak doğru olmaz, eğreti durur. Şartsa Türkçe tam karşılığı olan kovan kelimesini kullanmalıyız. Eğer hive deniyorsa ırkın yerleşkelerine, hive mates de hivemind da geçer hikayede” diye karşı bir argüman sunanlar da oldu. Zerg’ler sürüngen ve böcek oldukları ve Kraliçe’ye bağlı oldukları için en uygun terim “yuva” dendi. Profesyonel oyun çevirmenleri ve yerelleştirme uzmanları ise ilk karşılığının yani kovan kelimesini tercih edeceklerini belirttiler. Kısaca çevirmenlik mesleğinin güzelliğini bir kez daha gördük. Tabii ki burada oyunu piyasaya süren firma neyi tercih eder bilemem ama harika karşılıklar bulunduğu kesin. Bir kelime için saatlerce tartışma yapıldığına bakarak bir çevirmenin işini ne kadar titizlikle yaptığına şahit olabilirsiniz. Mesleğimizi seviyorum. Senem Kobya
