GELİR TESTİ NEDİR?
SERBEST ÇEVİRMENLERİ ETKİLİYOR MU?
Akşam Gazetesi – Okan Güray Bülbül
ogbulbul@hotmail.com
Türkiye’de çok büyük bir bölüm, gelir testi yaptırmadığı için sağlık hizmetlerinden yararlanmaya gittiğinde yüklü bir faturayla karşılaşıyor. Peki kimler bu testi yaptırmak zorunda? Test nasıl yapılır? İşte cevapları…
1 Ocak 2012’de genel sağlık sigortası Türkiye’de ikamet eden herkes için zorunlu oldu. Böyle olunca da, herkes için genel sağlık sigortası primi ödenmesi zorunluluğu ortaya çıktı. Çalışanlar, emekliler ve sigortalı bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler kapsamında olanlar için sorun yok. Ancak çalışmayan kişiler için gelir testi yaptırma ve genel sağlık sigortası primi ödeme zorunluluğu ortaya çıktı.
18 YAŞIN ALTINDAKiNE UYGULANMIYOR
Sosyal güvencesi olmayan 18 yaşından büyük herkesin gelir testi yaptırması gerekiyor. Ancak sigortalı bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler için bu zorunlu değil. Yani sigortalının eşinin, çocuklarının, anne ve babasının sağlık hizmetlerinden yararlanmak için gelir testi yaptırmasına ve prim ödemesine gerek yok.
ÇOCUKLARDA ÜST LİMİT 25 YAŞ
Ancak, sigortalının çocukları 18 yaşını, lise ve dengi eğitim görüyorsa 20 yaşını geçtiğinde, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını geçtiğinde bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünden çıkıyorlar. Yine aynı şekilde sigortalının çocukları evlendiği anda bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünden çıkıyor. Evlenen çocuğun eşi çalışıyorsa ise sorun yok.
ANNE-BABA YOKSULSA HİZMET ALABİLİR
Sigortalının anne ve babasının sigortalı üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanması için ‘yoksul’ olmaları gerekiyor. SGK’nın yapacağı araştırma sonucu, geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı tespit edilen anne ve baba da sağlık hizmetlerini sigortalı üzerinden alabilir.
HANE HALKININ GELiRiNE BAKILIYOR
Gelir testi yapılırken bireysel gelir üzerinden hareket edilmiyor, hane halkı geliri bulunarak hane içinde yaşayan kişi sayısına bölünüyor. Yani aynı hane içerisinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, anne ve babanın toplam geliri bulunuyor. Kişi başı gelire göre ödenmesi gereken genel sağlık sigortası primi belirleniyor.
EN YÜKSEK PRiM 257 LiRAYA YÜKSELDi
2014 yılının ilk altı ayı için kişi başı geliri;
* 357 liradan az olan prim ödemiyor,
* 347 ila 1070 lira arasında olan 42.84 lira
* 1.071 ila 2.141 lira olan 128.52 lira
* 2.142 liradan fazla olan 257 lira ödüyor.
işsizlerin 100 günLÜK hakkı var
İşinden ayrılanın son bir yılda 90 gün hastalık sigortası primi ödenmişse işinden ayrıldıktan sonra 100 gün test yaptırmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunuyor.
REKOR BORÇLA KARŞILABİLİRSİNİZ
Bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde olmayanlar ve bu statüsü sona erenler, SGK tarafından otomatik olarak tescil ediliyorlar. Yani bu kişiler adına otomatik sigortalılık işlemleri yapılıyor. Bir kişi sigortalı olarak tescil edildikten sonra gelir testi yaptırıncaya kadar geliri asgari ücret olarak kabul ediliyor ve bu tutar üzerinden prim tahakkuk ettiriliyor. Ayrıca kişiye gelir testi yaptırması gerektiğine dair yazı gönderiliyor. Bir ay içerisinde gelir testi yaptırmak için ikametgahının bulunduğu ildeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurmayanların gelirleri bu kez asgari ücretin iki katı kabul ediliyor ve 2014 yılı için en yüksek tutar olan 257,04 TL’lik prim her ay bu kişilerin borç hanesine yazılıyor. Bu durumda olan bir kişi hastaneye başvurduğunda çok yüksek bir prim borcuyla karşılaşıyor ve sağlık hizmetlerinden de yararlanamıyor.
BU LİSTENİN İÇİNDEKİLERE TEST ŞART DEĞİL
Uugulamaya göre gelir testi yaptırmasına gerek olmayan kişiler şu şekilde sıralanabilir:
* Sigortalı olanların tamamı. * İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler. * SGK’dan emekli aylığı, malullük aylığı, dul ve yetim aylığı alanlar. * Geçici köy korucuları. * 65 yaş aylığı ve engelli aylığı alanlar. * Yukarıda sayılan kişilerin; eşleri, eğitim durumuna göre yaş şartını aşmamış ve evli olmayan çocukları ve SGK tarafından geçimlerinin sigortalı tarafından sağlandığı tespit edilen anne ve babası.
3 SORU 3 CEVAP
MAAŞ ALANLAR KORKMASIN
SORU: İşsizlik sigortasından yararlanırken gelir testi yaptırmam gerekir mi? Sağlıktan yararlanabilir miyim? Meltem Akgün
CEVAP: İşsizlik sigortasından yararlanan kişiler adına genel sağlık sigortası primleri İŞKUR tarafından yatırılıyor. Dolayısıyla gelir testi yaptırmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
PART-TIME;’DA DURUM NE?
SORU: Oğlum üniversitede okurken part – time işlerde çalışıyor. Bu durumda gelir testi yaptırması gerekecek mi? Ayşegül Demir
CEVAP: Eksik günler için SGK otomatikman tescil yapıyor. Dolayısıyla çalıştığı aylar için gelir testi yaptırmalı.
KIZ ÇOCUĞUNA İSTİSNA
SORU: 2008 öncesi babam üzerinden sağlık yardımı alıyordum. 25 yaşını geçtiğimde evlenmemiş olursam gelir testi yaptırmam gerekir mi? Gonca Yılmaz
CEVAP: 1 Ekim 2008 öncesi bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde olan kız çocukları, yaş şartı aranmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
can Yıldır’a paylaşımı için teşekkür ederiz.
