Soru 1- eviri sektrnde ulusal meslek standardnn yaynlanmasnn sektre katksnn olacan dnyor musunuz? zellikle hangi alanlarda bir etkisi olabilir sizce ( fiyat iyiletirmesi, kalitenin artmas, eviri alma saatlerinin dzenlenmesi vs)?
Cevabnz:
Kesinlikle katksnn olacan dnyorum. Dzenin her zaman kaliteyi arttracan dndm iin alma saatlerinin dzenlenmesiyle de eviri kalitesi artacaktr. evirmen arkadalarmn bir ii yetitirebilmek iin gece gndz demeden eviri yapmalar ve firmalarn sayfalarca olan ileri ok ksa srede istemeleri bylece evirmene yklenmeleri sonucunda kalitenin dtn dnyorum. Bu yzden alma saatleri dzenlenirse evirmenin kapasitesini amas beklenmez. Ayn oranda, meslek standardnn yaynlanmasnn fiyatlar iyiletireceini ya da standart bir fiyat olacan dnyorum. Bylece eviri brolarnn evirmenden fiyat dmeleri konusundaki srarlarn son bulmu olur.
Soru 2-eviri sektrnde lkemizde 450?den fazla eviri iletmesi, 10?dan fazla faal dernek ve 100?den fazla dilde 15.000?den fazla evirmen ve her yl mezun olan 500 gen evirmen aday mevcut. Sizce evirmenlere gerekli deer verilmekte mi?
Cevabnz:
evirmenlere gerekli deerin verilmedii aikrdr. Bunu i ilanlarnda da grebiliyoruz. ?Lise mezunu 4 yl deneyimli TERCMAN? kalb i ilan sitelerinde her gn. Bu ya yanl kullanm ya da iler acs bir durum. Bunun yan sra ou eviri brosu da alt evirmenin kymetini bilmemektedir ve emeine sayg gstermemektedir. leri halledilsin yeter. evirmenin ruh haliymi, salym ya da emei karlnda cretiymi bunlarn hibir nemi yok. nsan olarak deil ?makine? olarak grlyoruz bazlarnn gznde. Aslnda bu soruya ok kapsaml cevap verilebilir. Kitap bile yazlr J
Soru 3- MYK?nn standardnda 2.5 maddesinde
?Yazl eviride alma ortamnn, havalandrma-stma-soutma sistemlerini ieren, yeterli aydnlatma sistemine sahip, ergonomik ofis ara ve gereleri ile donatlm, gerekli iletiim imknlarn sunan alt yapya sahip (internet balants, telefon, faks vb.) zellikte olmas gerekir. Ardl eviri yapan evirmen, alma ortamnda konumacy rahat duyabilecei bir konumda bulunmal; simltane eviride ise alma ortam, ilgili TSE standartlarna uygun olmaldr.
yazmaktadr. Sizce 450 eviri iletmesinin ne kadar bu maddeye uymaktadr. ( Senem Kobya?nn kiisel notu: Bildiiniz var ise isim verebilirsiniz, kaliteli firmalar rakibimiz deil, ayn amala yola ktmz arkadalarmzdr, isimlerini yaynlamaktan onur duyarm) Bunu denetleyen bir kurul veya otokontrol mekanizmas mevcut mu?
Cevabnz:
Byle bir firma olduunu grmedim, bilmiyorum, duymadm. Ayrca Trkiye?de neyin ne kadar denetlendii konusuna gelirsek zaten sonucu grm oluruz. Denetleyen bir kurul olup olmadn bilmiyorum ancak olduunu da sanmyorum nceki cmlemde sylediim gibi.
Soru 4- evirmenlerin kazanlar konusunda ne dnyorsunuz? ?Sayfas 5 TL?den gnde 100 sayfa evirsen ( !) ayda 15.000 TL kazanrsn hem de oturduun yerden? mant ile yaklalan evirmenler sizce bu kadar kazanyorlar m?
Cevabnz:
Kazananlarn olduunu biliyorum. Onlar da kendilerine belirli ve dzenli mteri evresi edinmi evirmenler. evren olursa iin yrr mant J Ancak onun dnda neredeyse imknsz.
Soru 4: eviri sektrndeki fatura konusunda ne dnyorsunuz? evirmenlerin kazanlar emek saylaca iin vergiden muaf tutulmal m? Yoksa belli bir limitin stne ktklarnda m vergilendirilmeli?
Cevabnz:
Her ite emek var. Belki daha fazla emek bizim mesleimizde ama yinede belli bir limiti olmal kesinlikle.
Soru 5: eviri sektrnde cretler dk olduu iin faturasz almay tercih eden serbest evirmenlerin bu durumlarndan faydalanp cretlerini demeyen eviri iletmelerine ne gibi bir yaptrm uygulanmal?
Cevabnz:
Bence bu firmalarn belirtildii bir platform oluturulmal. Herkes alt firmayla ilgili gr ve yorumlarn belirtmeli. Bunun sonucunda yine de baz meslektalarmz madur olsa da dier evirmenler bilinlenmi olur ve bu ekilde evirmen bulmakta zorlanacaklar iin kendilerini dzeltme abasna girerler en azndan. Dier yandan cret demeyen firmay bu ekilde evirmen arkadalarmz da uyarabilirler. Kendi isimlerinin karalanmasn veya herhangi bir dernee bu durumun bildirilmesini istemezler sanrm.
Soru 6: Standartta yer alan alma sreleri hakknda ne dnyorsunuz? Sizce bir evirmen kaliteyi en yksek dzeyde tutarak gnde ka saat eviri yapabilir? Bu eviri saatleri sresince ka sayfa eviri meydana kar?
evirmen (Seviye 6), sahada yaplan szl eviri faaliyetlerinde, i sal ve gvenliini tehlikeye atacak eylem ve ortamlardan uzak durur ve yetkililerden gerekli koruyucu nlemleri almasn talep eder.
eviri almalarnda, genel olarak analitik inceleme, konsantrasyon, aratrma ve bilgi edinme ve iletiim younluklu faaliyetler sz konusudur. Bu tarz almaya bal olarak youn bilgi iletiim teknolojisi aralar kullanlmaktadr. eviri srelerinin ynetimi i younluuna ve srete ortaya kan glklerin zmlerine gre esnek alma saatlerini gerekli klar. Szl eviride, ISO/TSE standartlar ve Avrupa Birlii normlarnda belirtilen azami alma sreleri ve koullarna riayet edilmelidir.
Cevabnz:
Kaliteyi en yksek dzeyde tutarak gnde ortalama 6- 7 saat eviri yapabilir bence. Bu srede 6- 7 sayfa eviri ortaya kabilir (Bunlar tahminidir. Bu soruyu aslnda sevmeyen bir insanm, nk o ana bal bir ey bence bunu belirlemek. Evet her evirmenin belirli kapasitesi vardr ancak ierik ve artlara bal olarak bu deiiklik gstereceinden net bilemeyiz.)
Soru 7: Mesleki standartta yer alan aadaki madde zorunlu hale getirilmeli midir?
B.4 eviri szlemesi yapmak
Cevabnz:
Kesinlikle getirilmelidir. Maduriyeti engellemi oluruz.
Soru 8: Gen evirmenlere eviri iletmelerinin ya da sektrn yardmc olduunu dnyor musunuz? Bu konuda rnekler verebilir misiniz?
Cevabnz:
Hayr dnmyorum. lk bu ie baladmda deneyimsiz olduumdan kimse i vermiyordu, zgemiimin ve okuduum okulun bile nemi yoktu. Zor aamalardan gemek gerek her i iin ancak eviri iletmelerinin de bu zor aamalardan gemek iin de n ayak olmalar gerekmektedir.
Soru 9: Bir evirmen sizce kendini nasl gelitirebilir veya kii kendini evirmenlie nasl hazrlar? Nerelerde eitim alabilir?
Cevabnz:
Bir evirmen ncelikle kendi diline, onun yapsna ve kurallarna hkim olmaldr. Ondan sonra yabanc dile zaten daha kolay adapte olur. evirmenlerin srekli bir eyler okumalar gerektiine inanyorum. Her konuda aratrma yapmak da ok nemlidir. rnein; teknik bir eviri yaparken o konuyla yakndan ilgili olmak gerekir, bunun iinse birok kaynaa bavurup konuyla ilgili derin bir ekilde bilgilenmek arttr. Aratrma yapmann yan sra hatta bir eyler yazabilmek bile nemlidir. Yazabilmekten kastm tabii ki bir yazar olmak deil. Ancak bir konu hakknda yaz yazmay denemek bile evirmene katk salayacann kansndaym. Kendini gelitirmek adna deneyimli evirmenlerin yapm olduu evirileri inceleyerek her an kendine yeni bir eviri yn katabilir. Bu noktada i biraz da eviri firmalarna dmektedir. zellikle gen evirmenlerin geliimine katk salamak iin bu ekilde destek salayabilirler. Ayrca, her evirmenin kendine ait bir veri taban olmaldr. Bu da zamanla oalacak bir veri tabandr. Gn getike elinde birikmi bir veri tabanna erimek rahatlk salayacaktr ve ayn zamanda geliim.
Soru 10: eviride kaliteyi arttrmak iin eviri iletmeleri neler yapabilir? ( Ltfen onayladnz klar belirtiniz veya yeni k ekleyiniz)
– Fiyat indirmemek ve evirmenlere de fiyat indirim talebinde bulunmamak X
– Ortak fiyat belirlenmesi X
– eviride szleme yaplmas X
– evirinin editr ve yazm denetmeni destei ile kontrol X
Cevabnz:
– Ayn zamanda gvenilir evirmenlerle almak.
Soru 11- eviride uzmanlk alan konusunda ne dnyorsunuz? evirmen belli bir alanda uzmanlamal m yoksa her eviriyi yapabilmeli mi?
Cevabnz:
eviride tabii ki bir uzmanlk alan olmal. rnein; tbbi eviri yapan bir tercman, hukuki bir metnin evirisini yapamayabilir. Ancak her alanda da kendine yenilik katabilen bir evirmen olmak imknsz deildir. Hatta bu evirmenin daha yetenekli olduunu dnyorum.
Soru 12- eviride ?alayl? ?? mektepli? tartmas hakknda fikriniz nedir?
Cevabnz:
?Alayl? niteliinde bir evirmen kabul etmiyorum. eviri alannn bu kadar basite alnmamas gerekir.
Soru 13: nerileriniz/ ek grleriniz