Orhan Veli Cansever’in kaleminden önemli bir bilgilendirme:
DE/TR veya TR/DE çeviri yapan arkadaşların dikkatine: Kafama takılan bir soruyu Türk ve Alman hukukuyla ilgili deneyimi olan Sayın Prof. Dr. Christian Rumpf ile tartışmaya sundum ve burada her iki yazışmayı da yayımlıyorum; bu işi yapan herkesin bundan yararlanacağını sanıyorum çünkü lügate bağımlı olarak çeviri her zaman doğru olmuyor.
Benim yazışmam: Saygıdeğer Hocam, Bir konuda sizi istemeden de olsa rahatsız edeceğim ve önemli fikrinizi almak istiyorum. Almancadan Türkçeye yapılan çevirilerde Urteil ve Beschluss terimlerinin karşılığı hep “karar” olarak çevrilmektedir. Ben bunun tamamen doğru olduğuna inanmıyorum çünkü Alman yasalarına göre “Urteil” bir davanın sonuçlandığını gösterdiğinden bunun “sonal yargı/hüküm” ya da “nihai yargı/hüküm” olarak çevrilmesi olacağını düşünüyorum. “Beschluss” teriminin “hüküm” ya da “karar” olabileceğinin daha doğru olduğuna inanıyorum; nedenini de şöyle göstereyim: In der Verfahrensordnung (hier: VwGO) ist geregelt, dass in bestimmten Fällen das Gericht Beschlüsse erlassen kann, auch während eines laufenden Verfahrens, zB Beweisbeschluss, Aussetzung der Vollziehung eines VA, einstweilige Anordnungen, Erledigung des Rechtsstreits. Yani dava süreci içerisinde de kararlar verilebileceğini düşünüyorum. Bir örnek verecek olursam Urteil vom 29.07.07 ile Beschluss vom 29.07.07 ben çevirecek olsam: 29.07.07 tarihli sonal hüküm ve 29.07.07 tarihli hüküm diye çevirirdim. Bunun ne kadar doğru olduğunu sizin değerli görüşlerinizi alarak belirlemek isterim. Bu konuya bir açıklık getirmenizi saygılarımla arz ederim. Saygılarımla.
Gelen yanıt:
Lieber Herr Cansever, bitte verbreiten Sie das auch im Cafeuni: Wenn der Beschluss im laufenden Verfahren erlassen wird, dann ist das mit “ara karar” zu übersetzen.
Wenn mit einem Beschluss ein Verfahren beendet wird (z.B. § 522 ZPO, das Berufungsgericht “verwirft” eine Berufung durch “Beschluss”), dann kommt das einer Nichteröffnung des Verfahrens gleich, die Entscheidung hat keinen vollstreckungsfähigen Inhalt. Im Türkischen haben wir nur das Wort “karar” dafür.
Urteil würde ich mit hüküm übersetzen. Hüküm dagegen wird mit “Urteil” übersetzt, wenn es sich um eine Gerichtsentscheidung handelt, ansonsten mit “Vorschrift”.
Ilam ist das vollstreckbare Urteil, mit dem man zum Gerichtsvollzieher geht oder das z.B. im Amtsblatt öffentlich bekannt gemacht wird.
Mit freundlichen Grüßen/Best regards/Saygılarımla
Prof. Dr. Christian Rumpf
Rechtsanwalt
