Sn. Çevirmen Ümit Yakup Dural’ın kaleminden
DENEME ÇEVİRİSİ
Çeviri piyasasında, çevirmenlerin düzeyini ve çeviri alanıyla ilgili becerisini belirleme yöntemlerinden birisi de deneme çevirisidir.
Ancak deneme çevirisi yöntemi son dönemde maalesef birtakım olumsuz uygulamaların odağı olmuştur. Çevirmenlerin düzey ve ilgili alandaki becerilerini ölçmeye yönelik olarak değil emeklerini sömürmek amacıyla kullanılmaktadır. Metinler parçalara ayrılmakta ve çevirmenlere “deneme çevirisi” olarak gönderilip çevirisinin yapılması istenmektedir. Daha sonra çok sayıdaki çevirmene yaptırılan metinler birleştirilmekte, böylece metin çevirmenlere ödeme yapmadan emekleri sömürülmektedir.
Bu tür emek ve bilgi sömürüsüne imkan vermemek adına, deneme çevirisinin gerektirdiği birtakım standartlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
Bu standartlar;
- Deneme çevirisi en fazla 1000 karakter veya iki paragraf uzunluğunda olmalıdır.
- Çevirmenin ilgili konudaki bilgi ve yeteneğini ölçer nitelikte olmalıdır.
- Bütün çevirmenlere aynı metnin gönderilmiş olması gerekmektedir. Bundan emin olmak için deneme çevirisinin diğer çevirmenlere de gönderildiğini gösteren ileti yeterli olacaktır.
- Deneme çevirisi beğenilen çevirmene, sonradan çevirisi yapılacak metinle birlikte, deneme çevirisinin ücreti ödenmelidir.
- Deneme çevirisinin beğenilmediğinin ifade edildiği durumlarda, mutlaka beğenilmiş olan metnin ibraz edilmesi gerekli ve önemlidir.
- Deneme çevirisi isteyen firmadan, bu gereklilikleri ifade eden ileti gönderilmeli ve teyidi istenmelidir.
Böylelikle, çevirmenlerin bilgi ve emekleri, birtakım kötü niyetli kişiler tarafından sömürülmeyecektir.
Deneyimli bir çevirmen olarak belirtmiş olduğum hususların, değerli meslektaşlarıma ışık tutacağını umuyorum.
